Shkrimtar, poet dhe dramaturg, i njohur per pershkrimet e hollesishme te jetes se perditshme
ruse te shekullit XIX, Turgenjev ka portretizuar ne menyre realiste fshataresine dhe
inteligjencien ne rritje, ishte nje perpjekje per te cuar vendin ne nje periudhe te re. Edhe pse
Turgenjevi u la disi ne hije nga bashkekohesit e tij, Fjodor Dostojevskij dhe Tolstoj, ai mbetet
nje nga figurat kryesore te letersise ruse te shekullit XIX.
Ivan Turgenjev u lind ne Orojol, Ukraine, ne nje familje te pasur. Pati nje femijeri te vetmuar,
me te emen teper autoritare qe e rrihte vazhdimisht. Turgenjevi studioi ne Shen Peterburg
(1834-37), ne universitetet e Berlinit (1838-8941) dhe perfundoi diplomen ne Shen Peterburg.
Ne keto vite, pikerisht ne vitet 1840, filloi te shkruante poezi, kritike dhe tregime, i ndikuar nga
Nikollaj Gogol. U be i njohur me ciklin e tregimeve Skecet e nje sportisti (1852). Ne vitin 1885
u takua me Leo Tolstojin. Gjate viteve 1853-62, Turgenjeve shkroi disa nga tregimet dhe
romanet e tij me te mire dhe kater nga gjashte romanet e tij: Rudin (1856), Dvorjanskoje
Gnjedo (1859), Nakanune (Ne vigjilje, 1860) dhe Otsi i deti (Eter dhe bij, 1862), teme kryesore
e te cileve ishin magjia e dashurise se pare, endrrat e parealizuara dhe dashuria e ndrydhur...
Reagimi armiqesor qe zgjoi Eter dhe bij, e shty Turgenjevin te largohej nga Rusia. Se pari, ai
shkoi ne Gjermani, pastaj ne Londer, ku romani i tij pati shume sukses. Perfundimisht, u
vendos ne Paris, ku jetoi nga viti 1871 deri ne ditet e fundit te jetes. U be anetar ne distance i
Akademise Perandorake te Shkencave ne vitin 1860 dhe Doktor ne Ligje Civile ne
Universitetin e Oksfordit (1879). Nder miqte e tij me te ngushte ne France ishte Gustav Flober,
me te cilin ndante te njejtat ide shoqerore dhe estetike.
Vdiq ne Bugival, ne rrethinat e Parisit, ne 3 shtator 1883.
[shadow=red:a3d278c2b2]CVAJG[/shadow:a3d278c2b2]
Biograf austriak, eseist, tregimtar, si dhe kozmopolitan, mbrojti idene e nje Evrope te bashkuar
nen nje qeverisje. Cvajg fitoi fame me biografite e tij te gjalla dhe zhbiruese per personazhe
historike, biografi ne te cilat perdori teorite psikanalitike. Mes veprave me te njohura te Cvajgut
eshte Baumeister der welt (1936), nje permbledhje studimesh biografike. Ne vitin 1930, arriti te
behej nje nga autoret me te perkthyer ne bote. Udhetimet e tij te gjata e cuan ne Indi, Afrike,
Ameriken Veriore dhe Qendrore, si dhe ne Rusi. Mes miqve te tij ishin Maksim Gorki, Rainer
Maria Rilke, August Roden dhe Arturo Toskanini.
Stefan Cvajg u lind ne Vjene ne nje familje industrialistesh te pasur. Studioi ne Austri, France
dhe Gjermani. Ne vitin 1913 u vendos ne Salzburg, pas udhetimeve te shumta. Ne 1914 u
martua me Friderike von Winternitz, e cila i dergonte letra si admiruese e tij qysh ne vitin 1901,
edhe kjo me nje te ardhme si shkrimtare. Vepra e pare e Cvajgut, Silberne saiten, nje
permbledhje me poezi, u botua ne vitin 1901... Fillimisht, Cvajg u be i njohur si poet dhe
perkthyes, e me vone si biograf, tregimtar dhe shkrimtar. Ne veprat e tij radhiten biografia per
Zhozef Fushene (1929), burre shteti francez, vellimi me tregime Konflikte (1925). Esete e
Cvajgut perfshijne portrete te Honore de Balzakut, Carls Dikensit, Fjodor Dostojevskijt, Fridrih
Holderlinit dhe Hajnrih fon Klajstit. Shume filma jane bazuar ne shkrimet e Cvajgut, me i
famshmi nder te cilet eshte Letra nga nje e panjohur, me regji te Maks Ofulsit
(1947).
__________________

Shkrimtar i madh rus, dramaturg, satirist, themelues i te ashtuquajturit realizem kritik ne letersine
ruse, i njohur me se shumti me romanin e tij Mertvje Dushi - Shpirtra te Vdekur (1842). Kjo
veper madheshtore u shkrua ne Rome dhe Gogoli thoshte se historine ia kishte sugjeruar
Pushkini ne nje bisede ne vitin 1835. Proza e Gogolit karakterizohet nga forca imagjinuese
dhe aftesia e jashtezakonshme per te perdorur gjuhen. Si rrefimtar i te metave te shpirtit
njerezor, Gogol mund te quhet Hieronimus Boshi i letersise ruse.
Nikollaj Gogol u lind ne Sorocinci, Ukraine dhe u rrit ne cifligun e prinderve. Mbiemri i tij i
vertete eshte Janovski, por gjyshi i shkrimtarit mori mbiemrin Gogol per te treguar se rridhte nga
dege fisnike kozake. Ne vitin 1829, Gogol u vendos ne Shen Peterburg, me nje certifikate qe i
njihte atij rangun e 14-te. Poezia e tij e pare, (1829) ishte nje deshtim i plote. Ne vitin 1831, u
takua me Aleksander Pushkinin, qe ndikoi se tepermi ne zgjedhjen e materialit letrar; miqesia e
tyre zgjati deri ne vdekjen e poetit. Pas viteve 1834-35, Gogol u be shkrimtar me kohe te plote.
Filluan te botoheshin me radhe shkrimet e tij, se pari Mirogorod, nje permbledhje tregimesh,
Tregimet e Shen Peterburgut (1835), botimi i shume tregimeve ne revisten e Pushkinit
Sovremenik, gjate vitit 1836, vit kur u botua dhe Revizori, komedia e tij me e famshme. Ne
vitin 1842, u botua permbledhja e veprave te tij te plota, e cila e beri nje nga shkrimtaret me te
dashur ruse.
Vdiq ne 4 mars 1842.

Shkrimtar japonez prilific, tregimtar, eseist dhe poet, Inoue e filloi karrieren e vet letrare ne
moshe te mesme. Lenda e shkrimeve te tij frymezohet qe nga Japonia moderne e deri te Kina
e lashte, por namin e fitoi me shkrimet e tij historike. Mes veprave me te njohura, jane Tempyo
no iraka (1957, Catia e Tempjos), ku ngjarjet vendosen ne shekullin VIII dhe ku pershkruhet
udhetimi i disa murgjve budiste japoneze ne Kine. Inoue ka marre shume cmime, si dhe eshte
nderuar si Thesar i Gjalle Kombetar i Japonise.
Inoue Jasushi u lind ne Asahikawa, ne ishullin verior te Hokkaidos. I ati ishte mjek ushtrie dhe
ky ishte shkak qe ata shpernguleshin shpesh. Ne vitin 1926 filloi studimet e larta, kohe ne te
cilen pjesemerrte ne nje klub xhudoje dhe shkruante poezi. Familja u zhgenjye prej tij, kur ai
nuk e mori dot provimin hyres per mjekesi ne Universitetin Perandorak te Kyushit. Inoue u
pranua ne departamentin e anglishtes te ketij universiteti, ku studioi estetike dhe filozofi. U
diplomua ne 1936 me teme diplome poezine e Paul Valery-se...
Pas luftes, Inoue ben debutimin e tij si shkrimtar, ne vitin 1949 me dy romane te shkurter, Ciftja
dhe Togyu, ndersa ne 1950 fiton cmimin letrare prestigjioz Akutagawa. Ne 1951 shperngulet
ne Tokio dhe i perkushtohet teresisht te shkruarit. Ne vitin 1976, merr Urdhrin per Merita
Kulturore, nderimi me i madh i akorduar nga qeveria japoneze. Veprat e tij historike perfshijne
Ro-ran (1959), ku behet fjale per ngritjen dhe renien e nje shteti te vogel ne Azine Qendrore,
Aoki okami (1959) nje rrefim i imagjinuar i jetes se Xhenxhis Khanit dhe Futo (Era dhe dallget,
1963), ku flitet per sulmet mongole te shekullit XIII. Pas Kawabates, ai u zgjodh
zevendespresident nderkombetar i PEN ne vitin 1984.
Inoue Yasushi vdiq ne 29 janar te vitit 1991 ne Tokio.
__________________