Sekreti i jetëgjatësisë së orientalëve që e përdorin prej 5000 vjetësh

Më shumë se një miliard njerëz çdo ditë konsumojnë një burim proteinash, që tani po fillon të zbulohet në Perëndim, djathë soje (tofu), i prodhuar nga soja, një nga ushqimet më të pasura e më të lira në botë.

Për mijëra vjet, popujt e vendeve të Lindjes kanë ngrënë sojë dhe kjo mund të jetë një nga sekretet e jetëgjatësisë së tyre, durimit e formës së shkëlqyer të lëkurës. Soja është quajtur në mënyra të ndryshme "bima magjike", "diamantet e verdhë", "kokrra e mrekullisë", "ar nga toka" dhe "mish që rritet në bimët kacavjerrëse", për shkak të përmbajtjes së lartë me proteina dhe pasurisë me vitamina e minerale.

Kokrrat e sojës përmbajnë dy herë më shumë proteina nga e njëjta sasi peshe mishi, me të gjitha 8 aminoacidet bazë në raportet e duhura. Shumë proteina mishi kanë mungesa në një ose më shumë aminoacidet bazë, si rrjedhim e bëjnë një pjesë të mirë të proteinave të mishit të papërdorshme. Proteina e sojës, si rrjedhim, përthithet më mirë në rrugët e tretjes dhe ndryshe nga mishi, nuk përmban yndyra të rënda, karbohidrate, ose kalori të larta, përbërës që formojnë kolesterol, gjurmë të acidit urik, kimikate, ose sëmundje kafshësh të infektuara. Për më tepër, kokrrat e sojës përmbajnë më shumë vitaminë B se çdo ushqim tjetër bimor - më shumë sesa duhet për nevojat e përditshme dhe janë të pasura me vitamina A dhe D.

Kohët e fundit, kërkuesit kanë gjetur sekretin e kokrrës së sojës dhe kanë zbuluar përbërësin e saj magjik që të rinon: lecitina.

Ajo luan një rol vendimtar në nxitjen e metabolizmit në të gjitha qelizat e trupit: rrit kujtesën dhe fuqinë mendore, duke ushqyer qelizat e trurit e të nervave, forcon gjëndrat dhe rigjeneron indet e trupit, përmirëson qarkullimin e gjakut dhe frymëmarrjen, forcon kockat dhe rrit rezistencën ndaj dëmtimeve. Në rastet e lodhjes nervore, ose mungesës së energjisë, lecitina e kokrrave të sojës mund të rivendosë energjinë dhe fuqinë e humbur. Tashmë, shumë e më shumë perëndimorë po e kuptojnë atë që orientalët e kanë ditur për shekuj me radhë, që kokrrat e sojës, të pasura me lecitinë, rrisin fuqinë dhe durueshmërinë, shkathtësinë dhe elasticitetin, rininë e gjallërinë. Dhe për më tepër, soja është më ekonomike, për shkak të çmimeve në rritje të mishit, amvisat, kompanitë dhe madje edhe qeveritë po fillojnë të nxjerrin në dritë studime, ku vihen në dukje cilësitë e saj.




Origjina

Origjina e bimës është ajo aziatike, ku në shumë vende të këtij kontinenti është përdorur si ushqim prej më shumë se 5000 vjetësh, sidomos në Kinë. Në Perëndim ajo mbërriti rreth fundit të viteve 1800, duke u shndërruar në produktin kryesor agro-kulturor në Amerikë, gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ajo është kultivuar në një shkallë të gjerë në Kinë, Japoni dhe Indokinë sot, edhe në Amerikën e Jugut e atë të Veriut, ku varietetet më prodhuese janë manipuluar gjenetikisht për të marrë produkte sa më cilësore. Por, kultura e përdorimit të sojës sot është shpërndarë edhe në shumë vende të Evropës, sidomos në Itali e Francë.

Nga e gjithë bima, që arrin një lartësi deri në 80 centimetra, përdoren kokrrat që janë në formën e fasuleve dhe shumë të pasura me proteina, lipide, vitamina, minerale e fibra, izoflavone. Janë pikërisht këta përbërës, fitoestrogjenët tipikë të sojës, që garantojnë një efekt mbrojtës. Izoflavonet kanë në të vërtetë një formulë kimike të ngjashme me estrogjenet dhe janë në gjendje të lidhen me të njëjtët receptorë, duke bllokuar veprimin. Por ekzistojnë kërkime që kanë vënë në dukje një mekanizëm jo estrogjenik të fitoestrogjenëve të sojës. Në veçanti, njëri prej tyre, genistenina, ka veti antioksiduese, thelbësore për pengimin e zhvillimit të tumoreve në trup.

Izoflavonet e sojës, kundër menopauzës

Izoflavonet e sojës janë substanca të nxjerra nga proteinat e saj dhe, siç e thamë, kanë një strukturë të ngjashme me estrogjenet, madje imitojnë edhe veprimet fiziologjike. Studimi i këtyre substancave dhe aplikacioni terapeutik, u përforcuan nga fakti se gratë aziatike kanë pak probleme të lidhura me menopauzën. Duke studiuar ndryshimet në regjimet ushqimore të grave aziatike me ato perëndimore, u arrit në përfundimin që te gratë e vendeve të lindjes dhe sidomos te japonezet, një ushqim më i pasur me sojë përcakton një përshtatje më të mirë ndaj çekuilibrimit hormonal që krijohet në menopauzë. Studimet krahasuese kanë treguar se me rreth tre muaj terapi me izoflavone, vihen re përmirësime të dukshme të simptomave, ndërsa efektet e para pozitive nisin të duken pas një muaji. Dozat e rekomanduara variojnë nga 60 në 80 miligramë në ditë, ku një sasi e tillë mund të merret gjatë gjithë ditës. Sasia ditore e izoflavoneve që duhen marrë mund të zëvendësohet me 60 gramë sojë, ose 40 gramë proteina soje. Por, duhet të kemi kujdes, sepse përdorimi i tyre gjatë shtatzënisë nuk është i këshillueshëm.

Kanceri i gjirit

Një studim i rëndësishëm i realizuar në Singapor tregoi se gratë që konsumojnë produkte soje kanë më pak mundësi për t‘u prekur nga kanceri i gjirit, se sa ato që nuk i përdorin fare. Gratë aziatike, ku dieta tipike është me bazë soje, kanë një përqindje të tumoreve të gjirit shumë më të ulët në krahasim me ato perëndimore. Studimet, përfshi edhe ato të laboratorit, kanë treguar se janë pikërisht izoflavonet që pengojnë rritjen e qelizave tumorale të gjirit.

Kolesteroli

Janë me dhjetëra studimet që e vënë theksin te vetitë e sojës për të ulur nivelet e larta të kolesterolit në gjak. Ajo pengon oksidimin e LDL-së dhe neutralizon "radikalet e lira" në pllakëzat e gjakut.

Burim vitaminash

Soja është burim vitaminash B dhe A, të domosdoshme për shumë funksione të organizmit.

Ashtu si vitamina B3, vitamina B1 është gjithashtu e domosdoshme për të ndihmuar trupin që të prodhojë energji nga ushqimet që hamë dhe mungesa e saj gjithashtu do të rezultojë në lodhje dhe rraskapitje. Vitamina B1 rregullon tensionin e gjakut dhe ndihmon në ruajtjen e harmonisë metabolike të trupit. Një mungesë e saj prodhon acide helmuese, të cilat dëmtojnë trurin dhe qelizat nervore. Vullnetarët, të cilët morën një dietë që kishte mungesë në vitaminën B1, shpejt u acaruan, filluan të harronin dhe ndiheshin depresivë. Me kalimin e kohës, ata zhvilluan shenja lodhjeje, pagjumësi, rrahje të zemrës, kapsllëk dhe probleme të tjera të tretjes, neuritis, anemi dhe tension i ulët i gjakut. Ata kishin dhimbje koke të tmerrshme, të përziera e vjellje dhe ishin kaq të rraskapitur, saqë nuk ishin në gjendje të punonin.

Brenda pak orësh, pasi atyre iu dha vitaminë B1, lodhja dhe depresioni u zhduk dhe ata u bënë energjikë, gazmorë e aktivë. Ushqimet që janë të pasura me këtë vitaminë shumë të rëndësishme janë: kokrrat e grurit, lëvozhga e orizit, arrat, bathët e thara, bizelet, soja.

Vitamina A

Është e rëndësishme për sytë; një mungesë e lehtë dobëson shikimin. Një simptomë e zakonshme e mungesës së vitaminës A është "verbimi i natës" dhe lodhja e shpeshtë e syve. Ata që punojnë në dritë të fortë, apo të dobët, ose që lexojnë, apo qepin për një kohë të gjatë, kanë nevojë për shumë vitaminë A në ushqimin e tyre, në rast të kundërt do të kemi dobësim të shikimit. Vitamina A është gjithashtu e domosdoshme për lëkurë dhe flokë të shëndetshëm; pamjaftueshmëria e saj mund të shkaktojë puçrra, zbokth, lëkurë të tharë ose të ashpër, flokë të thatë e të prishur, si dhe thonj të çarë. Vitamina A gjithashtu ndihmon në mirëmbajtjen e shëndetit të membranave të mukozës në rrugët e frymëmarrjes dhe pjesë të tjera të trupit, si dhe shmang infeksionet e mundshme në këto zona. Burimi më i mirë i vitaminës A janë karotat e gjalla, por ajo gjendet në perimet e gjelbra me gjethe, patatet e ëmbla, brokoli, në kungull, kajsi dhe qumësht. Madje edhe një racion i këtyre perimeve do të sigurojë kërkesat e përditshme të vitaminës A.

Proteinat

Meqenëse shumë shkencëtarë po thonë që pjesa më e madhe e nevojave të ardhshme për ushqim do të plotësohet nga proteinat e bimëve, shumë vende perëndimore aktualisht po financojnë projekte kërkimore për të zhvilluar proteina të shijshme, të bazuara te perimet të prodhuara nga mielli i sojës. Por popujt e Azisë janë më përpara se të tjerët në këtë drejtim, pasi ata kanë arritur të nxjerrin proteina të shkëlqyera nga soja që prej mijëra vjetësh. Sipas "American Cancer Society", vetëm në Shtetet e Bashkuara rreth 35 për qind e vdekjeve të shkaktuara nga kanceri mund të evitoheshin falë një diete të përshtatshme. Soja është me siguri një nga ushqimet që garantojnë një jetë të gjatë e të shëndetshme. Lidhja shkencore mes konsumit të proteinave të sojës dhe uljes së rrezikut të disa llojeve tumoresh duket hapur, duke rritur kështu edhe ndërgjegjësimin e publikut. Janë gjithmonë e më të shumta studimet epidemiologjike që tregojnë për reduktimin e rasteve të tumorit në zorrën e trashë, të gjirit e prostatës në popullsinë aziatike. Arsyeja? Dieta e këtyre kombeve është shumë e pasur me sojë. Pikërisht për shkak të këtij fakti "Food and Drug Administration" (FDA) po vlerëson 58 studime shkencore, përmes të cilave kërkon të vërtetojë nëse konsumi i ushqimeve që përmban proteina soje mund ta reduktojë rrezikun e disa lloje tumoreve. Nga ana tjetër, FDA ka dalë me një deklaratë të guximshme: "Disa gramë proteina soje në ditë, në një dietë të varfër me yndyra dhe kolesterol, mund të reduktojë rrezikun e sëmundjeve të zemrës".



Somario



Proteinat

Proteina e sojës, si rrjedhim, përthithet më mirë në rrugët e tretjes dhe ndryshe nga mishi, nuk përmban yndyra të rënda, karbohidrate, ose kalori të larta, përbërës që formojnë kolesterol, gjurmë të acidit urik, kimikate, ose sëmundje kafshësh të infektuara


Studimet

Janë gjithmonë e më të shumta studimet epidemiologjike që tregojnë për reduktimin e rasteve të tumorit në zorrën e trashë, të gjirit e prostatës në popullsinë aziatike. Arsyeja? Dieta e këtyre kombeve është shumë e pasur me sojë


Dieta

Vetëm në Shtetet e Bashkuara rreth 35 për qind e vdekjeve të shkaktuara nga kanceri mund të evitoheshin falë një diete të përshtatshme. Soja është me siguri një nga ushqimet që garantojnë një jetë të gjatë e të shëndetshme


Origjina

Origjina e bimës është ajo aziatike, ku në shumë vende të këtij kontinenti është përdorur si ushqim prej më shumë se 5000 vjetësh, sidomos në Kinë. Në Perëndim ajo mbërriti rreth fundit të viteve 1800







Sëmundja

Një studim i rëndësishëm i realizuar në Singapor tregoi se gratë që konsumojnë produkte soje kanë më pak mundësi për t‘u prekur nga kanceri i gjirit, se sa ato që nuk i përdorin fare. Gratë aziatike, ku dieta tipike është me bazë soje, kanë një përqindje të tumoreve të gjiri



Menopauza

Duke studiuar ndryshimet në regjimet ushqimore të grave aziatike me ato perëndimore, u arrit në përfundimin që te gratë e vendeve të lindjes dhe sidomos te japonezet, një ushqim më i pasur me sojë përcakton një përshtatje më të mirë ndaj çekuilibrimit hormonal që krijohet në menopauzë