Fondacioni “Heritage”: Liria ekonomike në Shqipëri është rritur ndjeshëm


Nga Ergys Mertiri
Gazeta Tema
15.01.2008

Shqipëria gjendet në vendin e 57-të në botë nga 157 vende gjithsej, për lirinë ekonomike. Renditja është bërë në raportin më të fundit të fondacionit “Heritage”. Vendi ynë renditet i 27-ti në 41 vendet e Europës për sa i përket lirisë ekonomike. Shqipëria gjendet në vendin e 57-të në botë nga 157 vende gjithsej, për lirinë ekonomike. Niveli i lirisë ekonomike është rritur me 0.9 për qind dhe është përmirësuar në gjashtë nivelet e lirisë. Vendi ynë renditet i 27-ti në 41 vendet e Europës për sa i përket lirisë ekonomike. Ai lë pas në listë Bullgarinë, Italinë, Rumaninë, Maqedoninë, Turqinë, Slloveninë, Greqinë, Poloninë, Kroacinë, Bosnjën dhe Hercegovinën. Vlerësimi bëhet në bazë të dhjetë kategorive, ku Shqipëria më mirë është vlerësuar në kategorinë e lirisë fiskale, me 90.3 %; më pas në lirinë monetare, me 80.4 %; në lirinë nga qeveria, e cila është vlerësuar me 76 %; në lirinë tregtare është vlerësuar me 75.8 %; liria e investimeve dhe ajo financiare janë vlerësuar me 70 %; liria e punës 59.3 %; liria e biznesit 55.6 %; të drejtat e pronës 30 % dhe liria e korrupsionit, me 26 %. Në nivelin global, indeks më të mirë të lirisë ekonomike shënojnë Hong-Kongu dhe Singapori, e treta është Irlanda, më pas vijnë Australia, SHBA-të, Zelanda e Re dhe Kanadaja. Sipas Indeksit 2008, vetëm shtatë prej 157 shteteve kanë mbi 80 pikë, gjë e cila i bën “ekonomi të lira”. 23 shtete janë me rezultat prej 70-80 pikësh, që do të thotë se, “thuajse janë me ekonomi të lirë”. Shqipëria, së bashku me 50 shtete tjera, të cilat kanë përafërsisht 60-70 pikë, bie në kategorinë e “ekonomive të mesme të lira”, ndërsa “thuajse jo të lira” janë vlerësuar 52 ekonomi, të cilat kanë shënuar 50-60 pikë, 24 shtetet e tjera, të cilat kanë më pak se 50 pikë të indeksit trajtohen si “ekonomi jo të lira”. Ajo që vihet re në analizën që iu bën lirive të sferës ekonomike në Shqipëri fondacioni “Heritage” është fakti se, liria nga korrupsioni është mjaft e vogël dhe është në kufirin e 26 %-ve. Për këtë gjë, ky fondacion i referohet edhe perceptimit të tij të matur nga organizata “Transparency Internacinal” dhe nga raportimet e Bankës Botërore. Edhe për fondacionin “Heritage” korrupsioni është mjaft i përhapur. Megjithatë, fakti që ekonomia shqiptare shihet si një ekonomi me liri të përmirësuar ekonomike dëshmon se reforma në këtë sektor po iu afrohet standardeve, të cilat bëjnë të mundur rritjen e investimeve dhe përmirësimin e veprimtarisë në këtë lëmë.