Si ishin kufijtë e Korçës 500 vjet më parë
Dekreti origjinal i sulltan Bajazitit II. Qyteti - pronë e themeluesit të saj, Mirahor Evel, Iljaz beut

KORÇE- Korça ka qenë pronë e themeluesit të saj, Khoxha Mirahor Evel, Iljaz beu. Këtë fakt e gjejmë te berati (dekreti) i sulltan Bajazitit II. Edhe pse dokumenti ka qenë i përkthyer nga Haki Sharofi, deri më sot ai ka mbetur shumë pak i njohur për opinion publik. Dekreti i sulltan Bajazitit II sjell me përpikëri gjithë hapësirën ku shtriheshin kufijtë e Korçës. Jo vetëm kaq, dekreti bën të njohur se kjo pronë i takon Iljaz beut, birit të Abdullahut. Tashmë për lexuesin po e sjellim të plotë këtë dokument mesjetar, po kaq të rëndësishëm edhe për vlerat historike që mbart ai, veçanërisht mbi pronën, ku del qartë se rëndësia e kufijve të pronave, përgjegjësia për të komunikuar me ndërmjetësit kufitarë, kontrolli dhe hetimi mbi kufijtë dhe së fundi marrja e një vendimi të saktë e të drejtë, me qëllim për të mos pasur më pas probleme dhe grindje mes shtetasve. Sipas studiuesve, në Korçë ka pasur edhe popullsi sllave, që gjatë pushtimit otoman mërguan drejt Maqedonisë dhe Bullgarisë. Gjithsesi, berati i sulltan Bajazitit II mbetet mjaft interesant për studiuesit

Berati i sulltan Bajazitit II

“Shenja e famës së pushtetshme të madhërisë së tij mbretërore dhe vullneti i fronit të lartë të Sovranit, që me ndihmë hyjnore vazhdon autoritetin e tij urdhëron: U pata dërguar urdhëresë kadiut të Gjorixhës, Imzot Bedrudinit dhe kadiut të Bilishtit, imzot Haxhiut, të cilëve u pata dhënë urdhërin që vijon: “Ju të dy të shkoni në sinorin e atij katundi, të mblidhni popullin e atij katundi, të kontrolloni dhe të hetoni kur u shkëputën prej timarit dhe iu dhanë të lartpërmendurit si mylk këto prona që ishin timar, ku dhe në ç’vend fillonte kufiri i tyre dhe ku mbaronte. Pasi ta hetoni dhe të mësoni këtë gjë, caktoni kufijtë dhe na i njoftoni.”

Kufijtë e Korçës

“Të dy kadinjtë e lartpërmendur, sipas urdhërit tim të lartë, kanë shkuar në atë katund dhe kanë konstatuar se kufiri i pronave të sipërshkruar fillon:

“Nga varri i kaurit të quajtur Dhimitri Dobrexhik, që është nga ana e lindjes, përmbi fillimin e sinorit të katundit të përmendur më sipër, kalon nga rruga e Drenovës, vjen te rruga e Mborjes dhe arrin te vendi ku piqet me anën e sipërme të katundit në fjalë. Nga aty kalon përmbi vijën e mullirit të prishur të kaurit të quajtur Duka Gjorixhë, në anën e sipërme të katundit në fjalë. Aty, në vendin e Duka Gjorixhës, piqet me përroin e Mborjes dhe shkon sipër nga ana e lindjes dhe vjen në sinor me Peskëpinë. Prej këtu shkon te Druri i Thanës që është në vendin e vreshtës së prishur të Juliç Petros. Pastaj vazhdon varg brenda vreshtave, kalon te Muri i Prishur dhe nga Kalaja që është Druri i Thanës, e piqet me vreshtën e kaurit të quajtur Kristo. Prej aty vazhdon varg dhe vjen në katundin e quajtur Koriçen, nëpër ujët e Mborjes, që kalon përmes katundit, arrin te Rrasa e Ngulur midis arës së Taleçit. Prej këtu vazhdon varg dhe arrin te Guri i Kufirit, i ngulur në vendin e Vreshtës së Prishur të kaurit të quajtur Ralemeu Junkiç. Përsëri vazhdon varg derisa vjen te Rruga e Drurëve, që vjen nga mali i Peskëpisë. Prej këtu, nëpër Mborje dhe nga ara e kaurit të quajtur Manshe Brajko, del përballë te Guri i Kufirit të ngulur që motit në Deloviç Virçeka... Prej këtij burimi del për herë të dytë në fushë dhe nëpër Barçë, shkon te ara e kaurit të quajtur Strezo. Nga aty te ara e Vidovan Qinarit nga katundi Barçë. Dhe prej këtej vjen te rruga e Barrçës, që është në skaj të Luadheve të Barçës, luadh i myslimanit të quajtur Kasëm nga Barça. Nga Rruga e Gazilerëve kthehet nga ana e lindjes dhe arrin te Guri i Kufirit, të ngulur pranë nga ana e sipërme e arës së Rajko Kostës, e prej këtu shkon te Guri i Kufirit të ngulur në arën e Rajko Galazit. E prej këtej shkon e merr fund te Varri i Dimitri Dobrexhit, të përmendur më sipër... Këtë kufi ma treguan të dy kadilerët e lartpërmendur. Edhe unë kufijtë e caktuar, ashtu si i kanë shënuar të dy kadilerët e lartpërmendur, i quaj të vendosur e të kryer dhe i dhashë të lartpërmendurit këtë akt kadastral. Urdhëroj që këtë mylk me kufijtë e përmendur më sipër ta marrë dhe ta zotërojë me të drejtën e mylkut, vazhdimisht dhe përgjithmonë derisa të qëndrojë toka me ç’ka sipër.
VEPROR HASANI

KORÇA IME ,DJEP KULTURE DHE PATRIOTIZMI,