Bilal Xhaferi, si e denonconte regjimin e Hoxhës tek “Krahu i Shqiponjës” dhe “Dielli”
Nga Agim Musta
I vetmi vend i rrethuar me tela me gjemba




(Ky artikull është pjesë e një editoriali të botuar në gazetën “Dielli” kur autori i artikullit ishte editor i asaj gazete)




Ka zëra që thonë se ne nuk duhet të merremi me politikë, se politika na shkatërron, etj.etj. Ndonëse s’kemi ndonjë zell të veçantë që të “merremi” me politikë, e sidomos që të diskretitojmë veten me aventura e gjepura politike, duhet t’ju kujtojmë, o miq, se jetojmë në një botë ku politika luan fatin e popujve, luan fatin tonë, të secilit prej nesh, tëndin dhe timin, dhe të jesh apolitik në këtë mes, sidomos në faqet e një gazete panshqiptare, kjo do të thotë të jesh naiv dhe miop.

Tërë historia e shtypit shqiptar në mërgim (duke mos përfshirë këtu ndonjë fletushkë separatiste, reaksionare e antipopullore në esencë që përpara pavarësisë e deri në ditët tona) etapë pas etape ka treguar se ky shtyp e ka vënë veten totalisht në interes të çështjes së popullit shqiptar, ka luftuar për idealet e atij populli, për lirinë dhe çlirimin e tij, për demokracinë dhe të drejtat e tij njerëzore. Në kohën e saj më heroike, gazeta “Dielli” ishte një flamur mu në ballin e kësaj lufte. Dhe ky flamur kuq e zi nuk do të ulet kurrë nga shtiza e tij për t’ja lënë vendin ndonjë lecke të bardhë pacifiste - shenjë e dobësisë së njerëzve që ngrenë duart dhe dorëzohen në zjarrin e luftës…

Sot populli shqiptar ka akoma të pazgjidhur problemin numër një: problemin e lirisë, lirisë së njeriut, lirisë së individit, lirisë për të folur dhe për të dëgjuar, lirisë për të shkruar, lirisë për të udhëtuar, lirisë për të marrë frymë i lirë në vendin e tij.

Dikush më shumë e dikush më pak, dikush në një shkallë më të lartë e dikush në një shkallë më të ulët, popujt e tjerë të Evropës gëzojnë sot liritë qytetare, luftojnë në forma të ndryshme për këto liri, kurse ai vend i vogël në juglindje të Evropës, që ne e quajmë Atdhe, është i vetmi vend i rrethuar me tela me gjemba, është i vetmi vend evropian i qeverisur me ligje të errëta, aziatike, të importuara që larg nga Azia e largët.

A mund të qëndrojmë ne, pra, indiferentë kundrejt fatit të atij populli, duke bërë sehir nga larg, me gjakftohtësi, tragjedinë e tij, duke e lënë që të bëjnë politikë vetëm ata që e terrorizojnë atë popull?




“Krahu i Shqiponjës”, janar-shkurt, 1976







Enver Hoxha mban fjalime…




Ishte një kohë kur, edhe ndonjë krismë sikur të delte nga haletë e Moskës dhe të Beogradit, Enver Hoxha do të përplaste duart i mallëngjyer në Komitetin Qëndror në Tiranën e Re: “Rroftë shoku i madh Stalin! Lavdi të përjetshme shokut Tito, mikut më të shtrenjtë të partisë e të popullit tonë”!

Më 1948 avazi ndryshoi:

“Poshtë Titua, armiku më i madh i partisë e i popullit tonë, tradhtari i komunizmit…”

Më 1958:

“Shoku Tito është komunist i madh. Miqësia midis dy partive tona është kalitur në zjarrin e luftës…”

Më 1968:

“Revizionisti Tito, i shitur te kapitalizmi…”

Për një çerek shekulli, çdo vit e çdo muaj, çdo ditë e çdo orë, me rast e pa rast, Enver Hoxha frynte e shfrynte bulçitë e dhjamura:

“Rroftë sa malet tona Partia komuniste e Bashkimit Sovjetik! Pa Bashkimin Sovjetik nuk ka Shqipëri të lirë! Bashkimi i madh Sovjetik është fanari ndriçues, është dielli që na bën dritë, është shpëtimtari, mbrojtësi ynë.

Miqësia me Bashkimin Sovjetik është guri themeltar i të gjitha fitoreve të popullit tonë. Rroftë uniteti i çeliktë i miqësisë sonë…”!

Pastaj avazi ndryshoi përsëri:

“Revizionizmi sovjetik është armik i betuar i partisë sonë”. “Edhe sikur të shtrihet për të vdekur revizionizmi sovjetik, ne nuk do t’i japin asnjë pikë ujë…(!) Rroftë Kina e madhe motër! Miqësia me Kinën 700 milionëshe është e përjetshme, e pavdekshme! Poshtë Hrushovi! Rroftë Maua! Maua është dielli, është korifeu, është strategu ynë, është…”

Dhe përsëri:

“Veprimet armiqësore të Kinës kundrejt partisë dhe vendit tonë… Tradhtia e Kinës kundrejt parimeve të marksizëm-leninizmit…

Poshtë Kina! Rroftë… Greqia!… Greqia motër… Dy popujt tanë vëllezër…”

Ky shkërdhat plak, që e mësoi zanatin e shkërdhatës qysh në të ri dhe iu bë kodosh partisë dhe klikës së tij për një kohë kaq të gjatë, tani, më në fund, i gjeti vëllezërit e vërtetë… në Athinë. Tani kalit të krushqive i është mbledhur litari, i kanë rënë dhëmbët dhe ka mbetur i vetmuar, i lidhur te huri i kodoshllëqeve të turpshme, me veshët drejtuar nga haletë e Athinës.




“Krahu i Shqiponjës”, gusht, 1978







Në muzgun e qetë




Era shkundi nga lisat mbi avlli një tufë fletësh të arta. Ato ranë ngadalë, ca në njërën anë të avllisë, ca në anën tjetër. Njëra u vonua në hapësirë më shumë se të tjerat. Fare e vetmuar, duke u përpëlitur plot drithërimë në ajrin e kulluar të muzgut vjeshtak, ajo shkoi pakëz më tutje dhe ra diku pranë pusit.

Vëllai im i vogë, Mehmeti, ishte përkulur mbi grykën e pusit dhe nxirrte me mundim kovën e rëndë. Shoku i tij, Azemi, rrinte gati mbi parafangon e makinës që ta zbrazte kovën në karburator.

Unë mbylla dritaren, dola nga shkalla dhe kyça derën, pastaj zbrita poshtë shtegut që të shpinte te pusi.

- Erdhëm vonë se na ndaluan te ura, zonjushe,- më shpjegoi Azemi.- U rrëzue një makinë me të burgosurin në të hymne të urës e u zu rruga.

- Ah! U rrëzua një makinë me të burgosur? U vra njeri?

- Jo, nuk u vra njeri, zonjushe. Shpëtuen mirë. I shpëtoi perëndia. Po të qe kthyer makina në anë të djathtë, kish me u ba hataja; të tanë kishin me ra në humnerë, po u kthye nga emajta e s’u damtue askush.

- Sa tmerr ishte!- tha Mehmeti.- Të burgosurit u shkarkuan përdhe sikur të ishin një ngarkesë me gurë. Ishin të lidhur me tela e u bënë lëmsh në xhade. Pse i kishin lidhur me tela? E nuk e di, pse vallë, kapterët mbanin hunj në duar?

- E ç’ka kujton ti se duhej të mbajshin?- tha Azemi.

- Nuk e di se ç’duhej të mbanin, po pse mbanin hunj në duar ta di.

- Ata nuk i transportojnë natën se kanë frikë se po u ikin.

- Si do të mund të ikin ashtu të lidhur me tel?

- Kanë hikun edhe të lidhun me hekra. Ba me ken aty brend veç po nji mendim ke në krye: si me ja ba e tek me ja ba me hikë. Ka dhe qi kanë sulmue rojet shoqëruese, u kanë marrë armët e kanë hikun të armatosun. Prandaj tash rojet e armatosun rrijnë në kamiona të veçuem e kapterat qi udhtojnë në kamjonat me të burgosurin mbajnë hunj…Unë nuk çuditesha me njohuritë që kish Azemi rreth burgjeve. Vëllai i tij i madh ishte vrarë dy vjet të shkuara tek tentoi të arratisej nga kampi i të burgosurve të Laçit.Duke u tendosur i tëri mbi ato kërcijt e dobët, shpërveshur gjer te gjuri, Mehmeti i zgjati Azemit kovën që rridhte ujë në të katër anët.

- S’do e harroj dot kurrë!- tha ai.- ishin nja tridhjetë kamiona,- tërë kampi i të burgosurve të Rubikut. Të burgosurit të shtinin frikën kur t’i shihje si ishin katandisur, dukeshin posi ca kufoma të dala nga varret. Dhe kapterët shtrëngonin hunjtë në duar. Dhe qentë ujqër zgjatnin turinjtë te spontat. Dhe rojat rrinin me automatikët “Kallaçnikov” gati.

Kur fëmijët e furnizuan makinën me ujë, ata shkuan të lajmëronin shoferin që kish vajtur të hante bukë në restorant.

Mbeta vetëm, u ula te një ndenjëse guri dhe lidha duart te gjunjët. Befas në mendjen time kaloi në muzg një kolonë e gjatë me kamiona me të burgosur. Pastaj ra qetësia, një qetësi jo e natyrshme, kaq e thellë saqë të dukej sikur të ndodheshe në një vend tjetër, të largët e të humbur në fund të dheut. Dhe përsëri më shkuan në mendje kamionat me të burgosur.

Nga lisat mbi avlli era shkundi një tufë fletë porsi një grusht me yje.

Diku matanë lumit, në arat e korrura, gjeli i egër i thërriste së shoqes. Ai i thërriste asaj çdo mbrëmje me zërin e tij të dridhshëm, të çjerrë, sikur t’i kish mbetur në fyt një kokërr gruri. Më dukej sikur edhe mua më kish mbetur në fyt diçka, një thirrje, një zë që s’e nxirrja dot. Më dukej sikur një thirrje e tillë kish mbetur edhe në grykat e maleve, ajo rrinte pezull në hapësirat e arave të heshtura, vinte e fuqishme nga nëndheu dhe mbetej e mbërthyer te gryka e pusit.

Era shkundi përsëri një tufë fletë nga lisat mbi avlli. Ula kryet nën fletët e lisave që binin ngadalë në muzg.




“Krahu i Shqiponjës” nr.3, gusht 1975







Pavarësi me litar në fyt

Denoncimi që i bëri Qeveria e Tiranës mbledhjes së Helsinkit të kujton atë këlyshin e një fabule të La Fontenit që doli te dera e një berberhane dhe filloi t’i lihte një elefanti, i cili kalonte në rrugën e madhe. Morali i fabulës së La Fontenit do që të verë në dukje guximin e këlyshit, po në jetë, ne e dimë se ai leh thjeshtë sepse është këlysh dhe s’bën dot pa lehur,leh nga zakoni,leh sidomos kundër objekteve të mëdha që s’i kupton dot dhe u trembet.

Në ditët e prishjes me Hrushovin, në një nga kryeartikujt e “Zërit të popullit”, shkruhej: “Hrushovi nuk do që ne të shajmë as revizionizmin as kapitalizmin”. Po kë të shajmë ne?

Ata dinë vetëm një gjuhë- atë të sharjes, të lehjes,kur është çështja për të biseduar me gjuhën e vështirë të diplomacisë në takimin midis burrave të shteteve, ata nuk pranojnë të asistojnë se nuk e kuptojnë dot këtë gjuhë.

Përveç Shqipërisë, të gjitha vendet evropiane dërguan delegacionet e tyre në Helsinki për të nënshkruar deklaratën e përbashkët të sigurimit evropian, e cila ishte përfundim i punës së 350 diplomatëve, politikanëve dhe ekspertëve gjatë dy vjetëve bisedimesh. Ndër çështjet më të rëndësishme të përfshira në deklaratë është çështja e kufijve. Jugosllavia, që ka rrëmbyer brenda kufijve të saj pothuaj gjysmën e territorit të Shqipërisë, natyrisht mori pjesë në mbledhje.

Greqia që ka rrëmbyer pothuajse gjysmën e Shqipërisë së Jugut, edhe ajo mori pjesë. Shqipëria mbeti mënjanë si Hirushja e përrallës. Mosmarrja pjesë e qeverisë së Tiranës në mbledhjen e Helsinkit e tregoi edhe një herë përpara botës se deri ku ka arritur ajo qeveri në rrugën e tradhtisë kundrejt interesave jetike të kombit shqiptar dhe deri ku ka arritur ajo t’i verë këto interesa në shërbim të kuçedrës së verdhë të ekspansionizmit kinez.

Gjeneralët e Pekinit, në një konflikt të mundshëm ushtarak me Bashkimin Sovjetik, do ta përdornin tokën e Shqipërisë si një bazë në prapavija të armikut, nga ku don t’i goditnin pas shpine vendet e Traktatit të Varshavës me raketa me rreze të shkurtër dhe të mesme verpimi, pa u bërë shumë merak se një kundërgoditje atomike do ta shuante Shqipërinë nga harta. Në konfliktin e tanishëm ideologjik dhe politik me Bashkimin Sovjetik, komisarët e Maos e përdorin Tiranën thjesht si një altorpalant.

Në rastin e Mbledhjes së Helsinkit, Sulltani sa një ve, i Tiranës, duke e shpallur fermanli tërë Evropën, u solli ndërmend qeveritarëve evropianë se, kur një budalla hedh një gur në ujë, njëqind të mençur të mblidhen s’e gjejnë dot.

Natyrisht, të mençurit e Evropës nuk shqetësohen aspak, që kombi ynë po shkon në fund të detit me një gur kinez në qafë. Ajo që i shqetëson ata, është rreziku real që paraqet për sigurimin evropian, ky gur i fshehur nën rrymat e konflikteve evropiane.




“Krahu i Shqiponjës” nr.3, gusht, 1975