Ekonomia botërore është në rrezik maksimal
Duket sikur jemi në verën e vitit 1931. Dy institucionet financiare më të mëdha të botës kanë pësuar një goditje zemre. Sistemi botëror i parave ka ngelur në vend. Doktrinat dhe politikat që na çuan në këtë situatë kanë falimentuar plotësisht. Asnjë lider botëror nuk po mundet të përcaktojë se ku janë problemet e vërteta, ndërkohë që për zgjidhje as që bëhet fjalë. Fondi Monetar Ndërkombëtar ka parashikuar një situatë recesioni global dhe nuk jep ndonjë rrugëdalje. Kjo krizë ka të bëjë me bankat qendrore dhe çuarjen e borxheve në nivele katastrofike, duke mbajtur interesin e ulët për një gjeneratë të tërë. Frika është se të njëjtat banka do të bëjnë gabime të tjera që në vend që ta çlirojnë situatën do ta shtrëngojnë më shumë. Banka Qendrore Evropiane i ka rritur normat e interesit, duke paralajmëruar spiralen paga-çmim, që karakterizoi vitet ‘70. Eurozona po bie në recesion me ritme më të shpejta se sa vetë Amerika. Niveli i kreditimit është shumë i dobët, nëse do të matet përmes indekseve të Euribor apo bondeve iTraxx. Shtetet e Bashkuara mund të ndodhen në fazën e dytë të krizës ndërsa paketa fiskale po shkon drejt fundit dhe ka shkurtime të vazhdueshme të vendeve të punës. Pagat reale në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ranë shumë gjatë majit dhe qershorit. Kjo është një goditje e ashpër për një ekonomi që ende ndodhet në kulmin e krizës së kredive dhe të pasurive të patundshme. Thesari po merret me blerje aksionesh, ndërkohë që Banka Qendrore Amerikane, ose Rezerva Federale e ka hapur "dritaren" e saj edhe më gjerësisht. Ajo që të bën përshtypje është se fitimet do të shkojnë gjithmonë në xhepin e kapitalistëve, ndërsa humbjet në xhepat e njerëzve të thjeshtë. Realiteti është se ekonomia amerikane ndodhet me shpatulla pas murit. Shefi i Rezervës Federale, Ben Bernaki, mendoi se Shtetet e Bashkuara mund të dilnin gjithmonë nga telashet përmes stimulit monetar. Ndërkohë që tentoi të aplikonte një gjë të tillë pa shumë sukses, ai mësoi se bota financiare dhe bota në përgjithësi është një vend shumë më i komplikuar dhe i koklavitur nga sa mendohej. Çmimi i naftës ka arritur një shifër jashtëzakonisht të lartë, të tillë që as që mund të mendohej pak vite më parë. Po kështu është rritur edhe borxhi i jashtëm i Amerikës. Kina, Rusia, vendet që konsiderohen si fuqitë e naftës dhe shtete të tjera të botës, kanë në pronësi 985 miliardë të borxhit amerikan. Shumë analistë janë të mendimit se Amerika do të përballet shumë shpejt me një krizë të rëndë financimi. Japonia, edhe pse kaloi një periudhë të keqe ekonomike para 10 vitesh, nuk i kishte probleme të tilla. Sipas një analisti financiar pranë bankës "Societe Generale" rënia e dollarit do të mënjanohet kur "infektimi" të jetë përhapur në mbarë botën. Aktualisht ndodhemi në një pikë rreziku maksimal. Britania e Madhe, Japonia dhe disa vende të tjera ndodhen në një fazë ndalimi të rënies ekonomike, ndërkohë që vende të tjera si Danimarka, Holanda, Suedia ndodhen në një moment jo të mirë me tendenca të qarta rënieje. Koalicionet politike në Austri dhe Belgjikë sapo janë shkërmoqur. Skuadra qeverisëse e majtë - e djathtë në Gjermani ndodhet në mesin e kontradiktave të ashpra. E megjithatë kjo mund të konsiderohet si pjesa e shëndetshme e Evropës, sepse sa më në jug të saj aq më pranë protestave civile ndodhemi. Në gjendje jo të mirë ndodhet Spanja. Ministri i saj i financave, Pedro Solbes, deklaroi se vendi i tij "po kalon krizën më komplekse dhe më të rëndë të historisë së saj. Tregues i kësaj situate është falimentimi javën e kaluar i Martinsa-Fadesa. Rikthimi i saj në treg mund të ndodhë vetëm pas një ristrukturimi të saj dhe përmes shkurtimeve drastike të vendeve të punës. Ndërkohë Kina, India, Evropa Lindore dhe vendet që nisën ta marrin veten ekonomikisht në Azi, edhe pse nuk ndodhen në situatë kritike mund të preken lehtësisht nga krizat. Nëse do të jemi me fat, Amerika do të nisë të marrë veten nga kriza e saj e rëndë, para se Azia të nisë të ketë probleme serioze. Nëse liderët botërorë dhe ato të financave kryesisht të bankave qendrore do të dështojnë në menaxhimin e situatës, atëherë po që do të ndodhemi në mesin e një krize shumë të rëndë, pasi çdo pjesë e sistemit global do të bjerë. Sa për momentin aktual, ai është në pikën e rrezikut maksimal.
Shqip