Arie Haan geeft Albanese adelaars vleugels

WK-kwalificatie Nederlandse coach op avontuur in Tirana

Door: Stephan Wageman


Gepubliceerd: maandag 8 september 2008 00:32
Update: maandag 8 september 2008 00:32

Arie Haan moet het nationale voetbalteam van Albanië een Nederlands karakter geven. De Pers mocht drie dagen meelopen in Tirana en zag het eerste succes tegen Zweden.

VRIJDAG

Als de ochtendspits in het centrum van Tirana langzaam oplost, zit Arie Haan diep gebogen boven zijn aantekeningenboekje op het terras van het International Hotel, zijn onderkomen in Albanië. Assistent Theo de Jong denkt mee. In het schrift staan pijltjes, kruisjes, namen en getekende voetbalveldjes. Zweden wacht morgen als eerste tegenstander in de WK-kwalificatieronde en onderwerp van gesprek is vooral Zlatan Ibrahimovic, de spits van de tegenstander en met een jaarsalaris van elf miljoen euro de bestbetaalde voetballer ter wereld.
Ibrahimovic zou niet helemaal fit zijn, al maanden niet, en daarom puzzelt de technische staf van Albanië verder. Op een nieuwe bladzijde van het boekje wordt het mozaïek dat de opstelling van Zweden moet voorstellen, verder ingevuld. ‘We zijn niet bang voor Zlatan’, zegt Haan. ‘Maar ik denk wel dat hij speelt.’ De Jong vult aan: ‘We zijn dus helemáál niet bang voor Zlatan. Als ik trainer van Zweden was geweest, had ik hem zelfs niet opgesteld.’
Frans Bauer
De manier waarop er echter in Albanië over Zlatan wordt gesproken is illustratief voor de denkwijze die Haan moet proberen te veranderen. Op de persconferentie, waar negen cameraploegen en vijf (!) Albanese sportkranten aanwezig zijn, gaat het voor een groot deel over Ibrahimovic en de vraag hoe Albanië die man kan afstoppen. ‘Ze maken zich vooral zorgen over de kracht van de tegenstander in plaats van uit te gaan van eigen kwaliteiten. Ze trainen en spelen om niet te verliezen. Ik wil dat ze juist proberen een manier te vinden om te winnen’, zegt Haan na afloop van zijn perspraatje. ‘Maar makkelijk zal dat niet worden.’
Sinds januari is hij de nieuwe bondscoach van Albanië, de nummer 103 van de wereldranglijst. Hij was ook in gesprek met Hongarije, maar koos uiteindelijk voor een verblijf in Tirana. Het land, lange tijd het armste van Europa, is niet zo’n slecht onderkomen als wordt gedacht. In 1992 kwam het totalitaire regime aan zijn einde en is er ruimte gekomen voor economische groei. Haan: ‘Ik kwam in 1971 al eens met Ajax naar Tirana. Het beeld dat ik van die trip heb, strookt allang niet meer met de werkelijkheid van nu. Albanië is een land in opbouw. Kijk om je heen, je ziet dat de economie aan het werk is. Het land ligt gunstig, aan de Adriatische Zee, met veel invloeden uit Zuid-Europa en de Balkan. Laatst zat ik in een restaurant in het centrum van Tirana, waar ze zelfs nummers van Frans Bauer draaiden.’
ZATERDAG
Ondanks de economische groei raakt de sport in Albanië soms verstrikt in politieke verwikkelingen. De FIFA schorste het land onlangs omdat de regering te veel invloed zou hebben in de voetbalbond. De nieuwe president was van een andere politieke partij dan de baas van de voetbalbond. De nieuwe machthebbers probeerden er alles aan te doen om hem af te zetten, waarna de FIFA hard ingreep. De sanctie is inmiddels opgeheven, maar door de tijdelijke uitsluiting heeft Haan amper kunnen oefenen met zijn elftal.
Verbazen doet hij zich niet meer zo snel. Die tijd is geweest na alle wereldreizen die hem in België, Duitsland, Griekenland, Oostenrijk, China. Iran, en Kameroen hebben gebracht. In Kameroen was er af en toe nog verbijstering. Zoals die ene keer toen hij samen met De Jong (toen ook assistent) een onkostenvergoeding kreeg terugbetaald. Een geblindeerde jeep kwam voorrijden met twee bonkige mannen die drie koffers vasthielden. Ze snelden het hotel in en leegden de koffers met bankbiljetten op de kamer. De hele tafel lag vol met briefjes Kameroense franken. ‘Een halve meter hoog’, zegt De Jong. Het was zo’n 2.500 euro waard. Vervolgens werden ze met lijfwachten naar een andere geblindeerde auto gebracht om zo snel mogelijk naar de bank te rijden om het geld te storten. Nee, Kameroen was niet het ideale land om te werken.
In de spelersbus op weg naar het stadion heerst een ontspannen sfeer. Het team lacht uitbundig en oogt vol vertrouwen. De Belgische fysiotherapeut Stijn Vandenbroucke werkt dagelijks met de spelers. ‘Deze jongens hebben een enorm eergevoel. Ze hebben allemaal een tatoeage van een adelaar laten zetten, het symbool van hun land.’ Zelfs de etnische verschillen binnen de selectie leiden nauwelijks tot problemen. Vier van de spelers zijn Kosovaren, maar worden uitstekend opgenomen door de rest van de groep die uit Albanië komt. Langs de brede boulevard door het centrum staan intussen massa’s uitgelaten supporters te zwaaien met vlaggen. Een enkeling gooit zijn slippers tegen de bus, uit vreugde, niet uit woede. Tirana is klaar voor Zweden.

En Ibrahimovic lijkt klaar voor Albanië. De aanvaller speelt gewoon, maar ook hij kan in negentig minuten niet het verschil maken tegen de ploeg van Haan en De Jong. Albanië houdt in zijn eerste belangrijke wedstrijd de veel sterker geachte tegenstander vrij gemakkelijk op 0-0. Lars Lagerbäck, de coach van de Zweden, zegt achteraf zelfs tevreden te zijn met het puntje. In het donker van het Qemal Stafa Stadion lacht Haan ook een beetje. Niet verloren. ‘Maar ook niet gewonnen.’

ZONDAG

Het aantekeningenboekje is terug op tafel. Over drie dagen wacht al de thuiswedstrijd tegen Malta . Bij een overwinning is Albanië terug te vinden in de top van groep 1, die verder bestaat uit Portugal, Hongarije en Denemarken. ‘We zijn als vijfde land geplaatst en de doelstelling is om vierde te worden’, weet Haan. ‘Maar als wij heel erg veel geluk hebben, kan het nog beter. Hongarije heeft geen topteam, en Zweden en Denemarken leunen vooral op oudere spelers.’ De Jong vult aan. ‘Als wij héél veel geluk hebben, kunnen we ook tweede worden.’

Imagoschade

Het zou een prestatie zijn waar niemand rekening mee houdt. Voor Haan is het zelfs misschien de kans om Europa van zijn kwaliteiten te overtuigen. ‘Bij bepaalde mensen heb ik een slechte naam. Ik weet niet hoe dat komt. Wat mij betreft is het ten onrechte. Daarom werk ik ook veel in het buitenland. Daar kijken ze meer naar hoe ik ben en wat ik heb gepresteerd in mijn voetbalcarrière. Laatst las ik een prachtig verhaal over José Mourinho. Ook hij heeft de reputatie een moeilijk persoon te zijn met een eigen mening. Maar de reportage was gemaakt in de Portugese streek waar hij was opgegroeid. Daar is de man heilig, weten ze hoe hij werkelijk is en beoordelen ze hem op zijn prestaties. Het beeld dat die mensen van hem hebben is totaal anders dan het beeld dat de buitenwereld van hem heeft. Alleen heeft die buitenwereld wel vaak een bepalende stem.’

Energie om dat imago te veranderen wendt hij niet meer aan. Die gebruikt hij liever om zich voor te bereiden op Malta, een tegenstander die in het boekje van Haan en De Jong al heel wat bladzijdes heeft ingenomen. Het wordt volgens het Nederlandse duo een moeilijkere wedstrijd dan tegen de Zweden. ‘Nu moeten we spelen om te winnen en niet om niet te verliezen. Ik ben benieuwd hoe ver het team daar al in is’, besluit Haan. En De Jong: ‘Ze hebben daar bovendien een spits lopen, Michel Misfud, die ons meer problemen gaat bezorgen dan Zlatan.’ Haan slaat weer een bladzijde om en schrijft het op.