Miranda KASTRATI
Rilindja Demokratike
12 Janar 2008

Rezervat e hidrokarbureve arrijnë në 2.987 miliard fuçi naftë dhe 3.014 miliard metra kub gaz natyror

Sipas një raporti studimor të kompanisë konsulente ndërkombëtare “Gustavson”, e angazhuar nga kompania “Manas Petrolium”, rezulton se në Shqipëri ka rezerva të konsiderueshme nafte dhe gazi. Këto rezerva konsistojnë në rreth 2.987 miliard fuçi naftë dhe 3.014 miliard metra kub gaz natyror. Kompania “Gustavson” ka përfunduar një raport studimor kërkimor për llogari të “Manas Petrolium Corporation”, kompani kjo shumë e njohur ndërkombëtare në fushën e zbulimit dhe shfrytëzimit të naftës. Finalizimi i synimeve të kësaj kompanie për kërkim dhe zbulim nafte në Shqipëri, vjen pas një studimi të kujdesshëm të të dhënave sizmiologjike e gjeologjike, të bëra nga kompania e konsulencës “Guvstavson”, e kontraktuar prej tyre. Rezultatet e raportit të konsulencës, të mbështetur dhe mbi studime paraprake të kompanive të tjera ndërkombëtare të fushës, janë shumë bindëse dhe premtuese për specialistët e naftës dhe të çojnë në përcaktimin se Shqipëria qëndron mbi një rezervë të madhe nafte dhe gazi. Sipas një studimi të kryer në një sipërfaqe prej 4 mijë kilometrash katror, “Gustavson” përllogarit nxjerrjen e 1.4 miliard fuçi nafte, kjo është një sasi gati 70% më e lartë se sa mendohej deri tani. Shoqëria e kërkimit të naftës “Manas Petrolium”, e cila ka fituar të drejtën e shfrytëzimit koncesionar të katër blloqeve naftëmbajtës në vendin tonë, ka njoftuar se sipas studimit të gjeologëve të pajtuar të saj, në thellësinë 5100 metra poshtë rajonit të kryeqytetit bashkohen dy depozita masive naftë e gaz mbajtëse. Ndonëse për të dalë në këtë përfundim, “Gustavson” u bazua në të dhënat ekzistuese të ofruara nga Agjencia Kombëtare e Burimeve Natyrore. Drejtori i këtij institucioni, Fatbardh Ademi, tha se analiza është kryer për llogari të “Manas Petrolium”, e cila vitin e kaluar ka firmosur një kontratë me shtetin shqiptar. “Kjo kompani do zhvillojë operacione hidrokarbure në katër blloqe në Veri të Shqipërisë. Kompania merr përsipër 100% të riskut dhe 100% të investimit”, thotë Ademi. Nëse kjo sasi e konsiderueshme nafte arrin të nxirret në sipërfaqe, fitimi që do të nxjerrë shteti shqiptar do të jetë me të vërtetë i lartë, pasi siç dihet që çmimi i naftës në bursë ka prekur nivelin e 100 USD për fuçi. “Përveç pjesës që merr shteti nga prodhimi, shteti ka të drejtë të marrë edhe taksën, kur kompania të dalë me fitim dhe tatimi mbi fitimin është i konsiderueshëm, është në masën 50%”, shton Fatbardh Ademi, drejtori i Agjencisë Kombëtare të Burimeve Natyrore. Për të vërtetuar rezultatet e studiuara, kompania “DWM”, e cila operon në Shqipëri si kompani bijë e kompanisë “Manas Petrolium”, do të fillojë implementimin e marrëveshjes me ritme të përshpejtuara, duke kaluar shpejt në fazën e shpimit të pusit.

Depozitat e naftës, mes Liqenit të Shkodrës dhe Dumresë

Raporti i kompanisë konsulente “Gustavson” konfirmon potencialin e rezervave të pazbuluara të naftës dhe gazit në zonën ku “Manas Petrolium” ka marrë licensën. Kjo zonë ndodhet midis Liqenit të Shkodrës dhe Dumresë. Më tej, në raport thuhet se mundësia për sukses, për një burim nafte dhe gazi në një zonë me strukturë shumë komplekse, sikurse kjo e Shqipërisë, është shumë i lartë dhe për faktin që e gjithë zona përreth është strukturalisht e favorshme dhe se tashmë është provuar ekzistenca e burimeve hidrokarbure dhe e produkteve analoge, në një zonë deri në 30 km rrotull asaj në fjalë. Raporti i kompanisë “Gustavson” cilëson se objektivat e para të eksplorimit janë rezervat karbonate të frakturuara të zonës së përfshirë në marrëveshjen hidrokarbure, që kanë rezultuar të njëjta me ato të zbuluara në Apeninet e Italisë, në vitin 1990.

Kompania “Manas Petrolium” do të publikojë së shpejti, pas disa javësh, detaje të tjera mbi këtë investim. Qeveria shqiptare ka nënshkruar tashmë një marrëveshje hidrokarbure me kompaninë “Manas Petrolium”, e cila përfaqësohet nga kompania zvicerane bijë, “DWM”. Kjo marrëveshje ka hyrë në fuqi më 26 dhjetor 2007. Në javët e para të vitit 2008, kompania “Manas Petrolium” do të fillojë zbatimin e fazës së parë të marrëveshjes. Ky lajm është një dritë jeshile jo vetëm për rritjen e shpejtë ekonomike të vendit, por një nxitje e garanci për investimet e tjera të huaja të konsiderueshme. Fakti që kjo kompani publikon në mediat botërore këtë lajm, tregon se ka shumë besim në suksesin e saj dhe përbën një ftesë direkte shumë të besuar për investitorët e tjerë. Po kështu, kompani të huaja, të specializuara për kërkim nafte dhe gazi në Shqipëri, vazhdojnë të rrisin kërkesat e tyre për thellim të këtyre të kërkimeve në zona të ndryshme të vendit. Në Agjencinë Kombëtare të Burimeve Natyrore (AKBN) po punohet për përgatitjen e dokumentacioneve përkatëse për zonat e caktuara studimore, për t’i dhënë ato me marrëveshje hidrokarbure, sikurse është përcaktuar edhe në ligjin përkatës. Krahas këtij procesi, kanë nisur negociatat me kompani të huaja për zonat e përcaktuara për studim dhe kërkim, bëjnë të ditur burime zyrtare të kësaj agjencie.

Sipas burimeve të mësipërme, zonat ende të pastudiuara janë blloqet e lira, si ato në zonat juglindore në Pogradec, Librazhd, zona jugperëndimore nga Vlora deri në Sarandë, Delvina, Erseka, Gjirokastra. Njëkohësisht, zona potenciale për studim dhe kërkim janë edhe ato që shtrihen nga Lushnja, Berati, Fieri, Mallakastra dhe deri në Vlorë apo dhe nga zona Tiranë, Durrës deri në Lushnje.

Historiku i kërkimeve të naftës në Shqipëri

Kërkimet për naftë dhe gaz nga kompanitë e huaja nisën në Shqipëri me fillimin e pluralizmit politik, kur në fund të vitit 1991, u firmos e para marrëveshje hidrokarbure me kompaninë amerikane “Oxidental”, e cila u pasua nga të tjera prurje të kompanive të njohura si “Shell”, “OMW”, etj. Kërkimet janë shtrirë përgjatë gjithë kësaj periudhe në tokë dhe në det, pasi ish-Agjencia Kombëtare e Hidrokarbureve, përmes një studimi të hollësishëm, përcaktoi dhe blloqet për kërkim nafte dhe gazi në Shqipëri.

Vlera e investimeve, nga mbi 15 kompani të huaja, gjatë gjithë këtyre viteve, ka arritur në mbi 500 milion usd. Aktualisht, në nxjerrje nafte punohet në zonën naftëmbajtëse Patos-Marinëz, e studiuar që në vitet ‘30-të dhe më pas, ku rezervat gjeologjike të naftës në të vlerësohen, sipas specialistëve, në rreth 1,3 miliard ton naftë, sasi e barabartë me 30 milion tonë naftë, e vlerësuar me 6,5 miliard usd, ku ende shfrytëzohet rreth 20% e saj, pasi nevojiten investime të rëndësishme për teknologjitë e nxjerrjes së naftës.

Në këtë zonë, pas “Saxson”-it, duke marrë në zotërim marrëveshjen koncesionare të tij për 25 vjet, sot punon kompania kanadeze “Bankers Petrolium”, që ka arritur prodhimin ditor në 5.000 fuçi naftë/ditë, nga 600 fuçi naftë/ditë në vitin 2004. Në vitin 2010, “Bankers Petrolium” parashikon të arrijë në 10.000 ton naftë në ditë.

Pas 3 vitesh që kur operon në këtë zonë, investimet kanë arritur në 70 milion usd. Në total, investimet që kjo kompani parashikon të investojë në këtë zonë, llogariten në 200 milion USD.