Kriza, Shqiperia nder me te rrezikuarat


Fondit Monetar Nderkombetar e ka renditur Shqiperine si nje nga 26 vendet ne zhvillim qe jane me te rrezikuarat nga kriza globale dhe te cilat do te kene tkurrjen me te madhe te rritjes ekonomike, krahasuar me parashikimet e meparshme. (UPDATE)
Ne nje raport te publikuar vetem nje dite me pare Fondi thote se vendet me te ardhura te uleta, i shpetuan fazave te hershme te krizes globale, por tani jane duke u goditur fort prej saj. Problemi kryesor sipas FMN mbetet ai i financimeve.

Per Shqiperine raporti vlereson se investimet e huaja direkte do te bien ne vitin 2009 ne 4.6 per qind te produktit te brendshem bruto nga 4.9 qe ishin ne 2008. Por vec kesaj fluksi i te ardhurave nga jashte, sipas raportit do te tkurret edhe per shkak te renies se dergesave.

FMN vlereson se per kete vit, te ardhurat qe emigrantet shqiptar do te dergojne ne Shqiperi do te bien me 2 per qind ne raport me produktin e brendshem bruto, ose e thene ndryshe do te jene 21 per qind me pak se sa ishin ne vitin 2008. Ndihma ekonomike qe Shqiperia merr nga jashte do te ulet nga 2.7 per qind e GDP ne 2008 ne 2.2 per qind ne vitin 2009. Burimi i fundit i financimeve nga jashte jane eksportet.

FMN vlereson se eksportet e vendeve ne zhvillim do te pesojne nje renie te ndjeshme, per shkak se bazohen kryesisht tek lendet e para, tregtia e te cilave gati eshte pezulluar. Per janarin, eksportet shqiptare u tkurren me 11 per qind krahasuar me nje vit me pare. Keto ishin goditjet nga jashte.

Por FMN thote se edhe tregjet e brendshme financiare te vendeve te varfera po shfaqin shenja ngerci, tye cilat pikesepari po reflektohen me nje rritje te ndjeshme te kostos se kredive, dhe tkurrje te kredise per sektorin privat.

Megjithate nje rrezik mjaft i madh per Shqiperine mbetet ai i transferimit te fondeve nga bankat tek memat e tyre jashte. “Duke patur parasysh se bankat ne vendet ne zhvillim zoterohen kryesisht nga banka te huaja, ato mund te perballen me fenomenin e transferimit te fondeve tek bankat meme,” thote raporti. Shqiperia eshte vendi i trete nga ekonomite ne zhvillim, per nga kapitali i huaj ne sektorin bankar.

Mbi 87 per qind e sektorit bankar ne vend zoterohet nga te huajt. Vendet ne zhvillim po etikopetohen tani si epiqendra e re e krizes globale, ccka po shqeteson nderkombetaret. Menjehere pas publikimit te ketij raporti, drejtori i FMN straus kahn kerkoi nderhyrje urgjente, ccka sipas tij do te parlandalonte nmje krize humanitare.