ILIRIADA PORTAL


Join the forum, it's quick and easy

ILIRIADA PORTAL
ILIRIADA PORTAL
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

PREJARDHJA E BABADIMRIT

Shko poshtė

27122013

Mesazh 

PREJARDHJA E BABADIMRIT Empty PREJARDHJA E BABADIMRIT




PREJARDHJA E BABADIMRIT

Mexhid YVEJSI

Kush ėshtė Babadimri?
    


Babadimri, i cili iu jep dhurata fėmijėve, ėshtė nė tė vėrtetė Shėn Nikolla. Shėn Nikolla ėshtė njė figurė e lashtė, antike, e thurrur me legjenda, pėrralla, mite...

 

Kulti i Babadimrit ėshtė i pėrhapur tė gjithė hemisferėn perėndimore, por ndėr shekuj ka pėrjetuar ndryshime rrėnjėsore, deri sa erdhi nė formėn e sotme bashkohore...
Imazhin e Babadimrit nė kohėn moderne ia ka dhėnė dy shkrimtar amerikanė, tė cilėt janė: Thomas Nast dhe Clement Clarke Moore Thomas Nast.
Thomas Nast (1840-1902), shkrimtar amerikan, me prejardhje gjermane, i njohur si “babai i karikaturės” amerikane, ėshtė i pari qė e vizatoi si karikaturė pamjen e Babadimrit, me tė cilėn e pėrhapi imazhin e tij.
Clement Clarke Moore (1779-1863), profesor i Letėrsisė Orientale dhe Greke nė Kolexhin Kolumbia, qė mė vonė u shdrrue nė Universitet, qė sot njihet me emrin Columbia University, ka shkrue poemėn “Njė vizitė nga Shėn Nikolla” e cila u botue nė Troy, New York me 23 dhjetor 1823.
Me kalim kohe, imazhi i Babadimrit, nėn ndikimin e kėtyre shkrimtarėve, u pėrpapė pėrmes kėngėve, radios, televizionit, filmave dhe sot me shpejtėsi, pėr rreth planetit, po pėrhapet pėrmes internetit...

Kush ishte Shėn Nikolla?

Sipas librit The Catholic Encyclopedia (Enciclopedia Katolike) nuk ka dėshmi historike rreth Shėn Nikollės, pėrveē qė ishte Peshkop nė Mira, sot quhet Demre, nė Azi tė Vogėl, ku sot ėshtė Turqia. Ka ndrrue jetė me 6 Dhjetor 345 ose 352...
Ka arsye tė dyshohet, shkruen Enciklopedia Katolike, se Shėn Nikolla ka qenė i pranishėm nė Koncilin e Nikeas, pėr derisa emri i tij nuk figuron nė listat e pjesėmarrėsve tė peshkopėve qė ishin nė atė koncil....
Me gjithė kėto zbrazėti, rreth jetės sė tij, kulti i Shėn Nikollės ėshtė shumė i popullarizuem nė Greqi, Rusi, Bullgari, Sėrbi si edhe nė vendet perėndimore, nė veēanti nė Itali, Gjermani etj.

Emrat e Shėn Nikollės

Sot, nė gjithė hemisferėn perėndimore, Shėn Nikolla njihet me emrat tė ndryshėm: Nė Shtetet e Bashkuara dhe Kanada si Santa Clous, nė Gjermani si Weihnachtsmann ose Christind, nė Gjermaninė jugore, nė Itali si Babbo Natale, qė me njė emėr tė pėrbashkėt ka kuptimin “Babai i Krishtlindjes”...
Nė gjuhėn shqipe, nėn ndikimin e sllavėve, Shėn Nikolla quhet me emrin Babadimri, siē quhet tek serbėt Deda Mraz, nga rusėt Ded Moroz apo nga bullgarėt Dado Mraz....

Kundėrthėnie rreth babadimrit

Njė pjesė e tė krishterėve e pėrkrahin Babadimrin, pėr shkaqe fetare, meqė ka njė traditė shekullore, iu duket se ka lidhshmėri me vlera shpirtėrore....
Ndėrsa, njė pjesė tjetėr e tė krishterėve e kritikojnė Babadimrin pėr shumė arsye, por mė kryesoret janė: Kulti i Babadimrit ėshtė me prejardhje pagane, nuk ka themele kristiane dhe nė veēanti, rreth Bababadimrit, ēdo gjė ėshtė biznis, fitim, tregti, kėte secili duhet ta di.

Babadimri, nga besimi tek fitimi

Shkrimtari, studiuesi, hulumtuesi Jeremy Seal, nė librin e tij: “Nicholas: The Epic Journey from Saint to Santa Clous” e pėrshkruen me hollėsi se si Babadimri ėshtė komercializue, ėshtė bėrė tregti, veē pėr tė fitue...
Qė nga viti 1800, deri tani nė vitin 2010, periudhė e gjatė kohore, Babadimri ėshtė bėrė tregti fitimpruese, nė pėrmasa botėrore....
Me pak fjalė, kjo ėshtė historia e Shėn Nikollės, Baba Dimrit, qė ėshtė pėrhapur tek shumė popuj, jo pėr ēėshtje besimi, frymėzimi, por pėr ēėshtje pėrfitimi...
Ne, shqiptarėt, siē thoshte Hegeli, nga historia e popujve duhet tė mėsojmė, se popujt nga historia nuk kanė mėsuar sa duhet. Nėse nuk mėsojmė, atėherė, do tė pėsojmė....



Mexhid YVEJSI, Gjakovė

 

 

 

 

 

 
avatar
MEXHID YVEJSI

Numri i postimeve : 399
Reputation : 0
Points : 31200
Registration date : 18/06/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

Share this post on: reddit
- Similar topics

 
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi