Vasil Bollano nuk është “Umberto Bosi”, por “Milan Babiç” i Kninj, z. Mentor Nazarko
Nga Kastriot MYFTARAJ
- Mentor Nazarko, në një artikull me titull “Për një lexim tjetër të ngjarjes së Himarës”, botuar në gazetën “Shqip”, në 20 prill 2008, shkruan: “Ne duhet të mësohemi të mos ua hedhim fajin të tjerëve-Bollano është shqiptari jonë, por i greqizuar-, kështu që duhet ta konsiderojmë 'tjetri që është ai që është'.Duhet të mësohemi me idenë se një grup njerëzish në Himarë, me mëdyshjen e identitetit të tyre, me joshjen e pensioneve, vizat 'Shengen', shtetësisë, etj kërkojnë deri autonominë e të ashtuquajturit Vorio-Epir. Autonomi deri në shkëputjen e veriut në Itali ka kërkuar dhe Bosi, një italian 400 karatësh, por sot askush nuk e merr seriozisht për ta dënuar me burg, dhe ai është forcë qeverisëse”. (gazeta “Shqip”, 20 prill 2008, f. 10)
Krahasimi i Vasil Bollanos me Umberto Bosi është krejt pa vend. Umberto Bosi nuk ka kërkuar shkëputjen e Padanias (term me të cilin ai në fakt ka përfshirë gjithë Italinë e Veriut me 31 milionë banorë), për ta bashkuar atë me një vend tjetër fqinj, p.sh, me Francën. Nga mënyra si ka vepruar Bosi, duket qartë se separatizmi padan, i tij, madje edhe federalizmi, është në fakt një taktikë në funksion të një strategjie politike që është decentralizimi më i madh administrativ, të quajturit devolution. Bosi nuk pretendon të ketë identitetin etnik të një kombi fqinj me Italinë, siç pretendon Bollano të jetë grek. Vasil Bollano është aktualisht kryetar i organizatës së minoritetit grek në Shqipëri, “Omonia”, ndërsa Bosi nuk ka qenë dhe nuk është kryetar i organizatës së minoritetit të një kombi fqinj me Italinë. Në krah të Bosit nuk ka dalë ndonjëherë ndonjë zëvendësministër i një vendi fqinj me Italinë, përkatësinë etnike të të cilit vend Bosi ta pretendonte, siç doli zëvendësministri i jashtëm grek Kasimis para pak ditësh në krah të Bollanos në Himarë, kur u kërkua autonomia e Vorio-Epirit. Umberto Bosi nuk i tërheq mbështetësit e vet me pensione apo shtetësi të dhëna nga një vend fqinj me Italinë, që e ka pretenduar historikisht territorin për të cilin Bosi dikur ka kërkuar pavarësi dhe autonomi, ndërsa sot kërkon vetëm shkallë të lartë decentralizimi. Kur, Bosi ka kërkuar pavarësinë dhe autonominë e Padanias, kjo nuk ka qenë në sintoni me ndonjë dokument të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, së ndonjë vendi fqinj me Italinë, për pretendime territoriale, siç ndodh në rastin e të ashtuquajturit Vorio-Epir, që figuron në botime zyrtare të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, së Greqisë. Në atë, që Bosi e quan Padania disa herë ka dominuar politikisht e djathta italiane, që është nacionaliste. Për shkak të Padanias fantomatike të Bosit historikisht nuk është vrarë asnjë italian, ndërsa për shkak të Vorio-Epirit kanë ndodhur historikisht luftëra dhe masakra, që grekët i kanë bërë mbi shqiptarët, për ta pastruar etnikisht këtë territor të pretenduar prej tyre. Për këtë ka dhe një këngë kolonjare që thotë:
“Dola majë Gramozit,
shtiva me dylbi,
pashë gjithë Kolonjën,
bërë shkrumb e hi”.
Prandaj, derisa në Itali kanë pasur dhe kanë të drejtë që nuk e kanë marrë seriozisht Bosin, ndërsa Bollano duhet marrë shumë seriozisht. Nëse Vasil Bollano duhet krahasuar me ndonjë njeri, ai duhet krahasuar me liderin e serbëve të Kninjit në Kroaci, Milan Babiç. Vasil Bollano ndjek si manual veprimet e Milan Babiçit të Kninjit. Serbët e Kninjit ishin të parët që u konfrontuan me kroatët, në gusht 1990, duke e justifikuar këtë gjë me keqtrajtimet që u bëri policia kroate. Në fakt ishin serbët e Kninjit ata, që provokuan përplasjen në Himarë, ashtu siç bënë përkrahësit e Bollanos në Himarë. Dhe menjëherë në mbrojtje të serbëve të Kninjit doli Beogradi, ashtu siç doli Athina në mbrojtje të përkrahësve të Bollanos. Ashtu si në Kninj, ku incidenti me policinë kroate u përdor si pretekst për demonstrata ku kërkesat u shkallëzuan nga autonomi, në pavarësi dhe bashkim me Serbinë, edhe në Himarë, incidenti me policinë u përdor për të kërkuar autonomi dhe shumë më tepër se autonomia. Në tubimet e fundit në Himarë është kërkuar edhe pavarësi e Vorio-Epirit dhe bashkim i tij me Greqinë. Historia e dekadave të fundit në Ballkan na mëson se, njerëzit si Vasil Bollano duhen marrë shumë seriozisht, ndryshe nga ç’ thotë Nazarko. Ajo që ka nisur Vasil Bollano dhe mbështetësit e tij përfundon në skenarin e Republikës serbe të Kninjit në Kroaci, të krijuar me forcë dhe me mbështetjen e Serbisë, duke bërë dhe pastrim etnik të kroatëve, me synimin që ky territor të bashkohej me Serbinë, nëpërmjet Republikës Serbe të Bosnjë-Herzegovinës. Rruga që kanë nisur Vasil Bollano dhe mbështetësit e tij çon tek tentativa për të bërë atë që bënë Milan Babiç dhe mbështetësit e këtij të fundit në Kninj. Bollano ka një agjendë separatiste vorio-epirote të hartuar në Athinë. Është e kotë që të mendosh siç thotë Nazarko, se që të marrë fund lëvizja vorio-epirote në Himarë: “Duhet të mendosh për zhvillimin e tyre, për rrugë, për turizmin në zonat ku banojnë, t’u krijosh mirëqenie, të mos i vjedhësh pronat e tyre, dhe jo t’i shash domosdoshmërisht për t’u dukur patriot”. (gazeta “Shqip”, 20 prill 2008, f. 10) Për rrugët në Himarë është investuar shumë krahasimisht me pjesën tjetër të Shqipërisë, pastaj Himara mund të përdorë dhe transportin detar. Himara e ka të zhvilluar turizmin dhe në muajt e verës atje hotelet janë të prenotuar. Sa për pronat, nuk ua ka vjedhur kush përveç njëri-tjetrit, dhe Bollano e klani i tij janë specializuar në këtë gjë. Por edhe sikur shteti shqiptar t’i shtrojë me flori rrugët dhe sheshet e Himarës, nuk do t’i japë fund lëvizjes separatiste të Bollanos, se ajo është një agjendë nacionaliste greke. Për këtë po jap një fakt. Në të njëjtën ditë, që botohej artikulli i Mentor Nazarkos, në 20 prill, në gazetën “Tirana Observer”, ishte botuar një artikull me titull “Përse demonizohet Himara”, i Plator Nesturit, me origjinë nga Himara (Palasa). Ky Nesturi, i cili pas vitit 1997 ka qenë për shumë vjet diplomat i shtetit shqiptar (konsull i Shqipërisë në Romë), në këtë shkrim dënon dhunën e supozuar të policisë ndaj himarjotëve, por ama nuk thotë në asnjë rresht se Himara është etnikisht shqiptare dhe nuk u drejtohet himarjotëve si shqiptar etnik. Këtij Nesturit, shteti shqiptar i ka dhënë gjithçka që do të donte një njeri i moshës së tij, e megjithatë ai mbetet praktikisht me mendjen e Bollanos, por nuk e thotë hapur se kërkon përsëri të marrë një post diplomatik nga shteti shqiptar, në të ardhmen. Pavarësisht se çfarë janë himarjotët, dhe si ndihen ata, ajo që ka më shumë rëndësi dhe do të vendosë fatin e tyre, nëse ata do të avancojnë në aventurën e tyre, është se ata po bëjnë një lojë me zjarr në një territor me rëndësi të madhe strategjike. Nëse Bollano dhe të vetët nuk i japin fund kësaj aventure, atëherë Himara do të pësojë fatin e Kninjit. Fuqitë e mëdha që mbështesnin Kroacinë, Gjermania dhe SHBA, nuk mund të toleronin që Kninji malor të ishte nën kontrollin e Serbisë, se kjo do të thoshte që Serbia praktikisht ta ndante Kroacinë në dysh, të siguronte kontrollin e bregdetit të Dalmacisë Jugore dhe të rrethonte Bosnjë-Hercegovinën. Kështu, Serbia fitonte një epërsi të jashtëzakonshme strategjike. Serbët e Kninjit ishin ekspedienti i kësaj strategjie serbe, pra ata përbënin një problem gjeopolitik. Prandaj, Kroacia u mbështet që të bënte Operacionin “Stuhia”, që e vuri Kninjin nën kontrollin kroat. Serbët e Kninjit, 200 mijë vetë, e braktisën rajonin dhe shkuan në Serbi, në vendin nga ku kishin ardhur para 2-3 shekujsh. Greqia, duke marrë Himarën siguron një epërsi strategjike të madhe në Otranto. Pikërisht për t’iu mohuar kjo epërsi strategjike Greqisë, në vitin 1913, kur u caktuan në vija të përgjithshme kufijtë e Shqipërisë, në Konferencën e Londrës, u refuzuan pretendimet greke, duke u vënë vija e kufirit shumë më në jug të Himarës, në Kepin Stillo, që atëherë u quajt “Shtylla e Herkulit” gjeostrategjike, më në veri të së cilës nuk mund të ngjitej Greqia. Kjo logjikë vlen dhe sot. Tashmë, Greqia e ka kapërcyer “Shtyllën e Herkulit” gjeostrategjike, me ato që ndodhin në Himarë, ku zyrtarë grekë janë në krah të liderit “vorio-epirot”, Vasil Bollano. Kjo u le të tjerëve veç një zgjidhje, atë të zgjidhjes së problemit “Kninj”. Tekefundit, kështu ka për të ndodhur dhe këtë gjë duhet ta kenë të qartë ata që ndjekin Bollanon në aventurën e tyre. Kur “vorio-epirotët” e Bollanos të ikin në Greqi si serbët e Kninjit në Serbi, Theodoros Kasimis, zëvendësministri grek që ishte në Himarë, do të dalë t’i presë dhe t’u mbajë një fjalim, por gjithçka do të ketë marrë fund. Greqia nuk do të mund të bëjë për ta, asgjë më tepër se ç’bëri Serbia, për serbët e Kninjit. Ata, që mendojnë se kjo nuk mund të ndodhë për shkak se Greqia do të dëbojë emigrantët shqiptarë në Greqi e kanë gabim.
E para, një pjesë e madhe e këtyre emigrantëve kanë marrë kombësinë greke dhe Greqia nuk mund t’i dëbojë se për ligjet greke ata tashmë janë grekë. Greqia do të bëhet qesharake para botës duke dëbuar grekë në Shqipëri! E dyta, edhe nëse do të dëbojë të tjerët, kjo do të jetë në dëm të Greqisë se do të shkaktojë sulme ndaj bizneseve greke në Shqipëri dhe interesave të minoritarëve grekë. Të dëbuarit, të zemëruar dhe nga keqtrajtimet që kanë pësuar në Greqi, do të bashkohen me çamët dhe do të kërkojnë të dëmshpërblehen me pronat greke në Shqipëri, gjë që shteti shqiptar nuk do të mund ta ndalojë. Pastaj, në Greqi nuk ka sot aq shqiptarë sa dikur dhe grekët artificialisht kërkojnë ta rrisin këtë shifër, duke e çuar atë nga 700 mijë, në 1 milion (para disa javësh në emisionin “Top-Show” ku kryeredaktor është Nazarko, kur u diskutua për Greqinë, që në hyrje u dha shifra prej një milion emigrantësh shqiptarë në Greqi ), se pjesa më e madhe e tyre kanë ikur në Perëndim. Sot, vendi ku ka më shumë emigrantë shqiptarë, legalë dhe ilegalë nuk është më Greqia, por Italia me 420 mijë emigrantë legalë dhe më tepër se 150 mijë emigrantë ilegalë. Në Greqi, sot ka rreth 400 mijë emigrantë shqiptarë legalë dhe ilegalë, së bashku. Greqia nuk do të mund ta mbrojë Himarën më tepër se ç’e mbrojti Serbia, Kninjin. Ajo që do të ndodhë është zgjedhja e himarjotëve. Problemi nuk është, siç thotë Nesturi, se po demonizohet Himara, por se demonët e Megali Idesë duan ta bëjnë Himarën pre të tyre, ashtu siç e bënë demonët e Serbisë së Madhe pre të tyre Kninjin.