Withers: S’kam aprovuar asnjë nga sugjerimet e “çuditshme” të Mediut

Nga Paul Richter dhe Tom Hamburger, Los Angeles Times

WASHINGTON – Një hetim federal me prioritet të lartë për mashtrim me prokurimet ushtarake në Afganistan u detyrua të ndërrojë drejtim për shkak të dyshimeve të një paneli të Kongresit se një diplomat i lartë i SHBA është përpjekur të fshehë skemën.
Megjithëse akuzat ndaj ambasadorit duket se janë vështirë për t’u vërtetuar, prokurorët po përpiqen të zbulojnë ndikimin e tij në një çështje që konsiderohet të jetë një nga abuzimet më serioze me prokurimet në vite.
Në qendër të kësaj çështjeje është një tregtar armësh nga Miami, i cili i shiti armë ushtrisë afgane përmes një kontrate 298 milionë dollarë me Pentagonin. Hetuesit kanë zbuluar prova se kontraktuesi ka blerë miliona armë kineze të vjetra dhe fishekë për automatikë të depozituara në Shqipëri gjatë Luftës së Ftohtë, pastaj i ripaketoi ato dhe i nisi në Afganistan.
Tregtari i armëve, i akuzuar dhe që do të gjykohet në Miami, është liruar me kusht. Qeveria ka ndaluar të gjitha furnizimet nga ky tregtar dhe pezulluar pagesat për firmën e tij.
Hetimi u komplikua, kur kryetari i Komisionit të Reformës Qeveritare dhe Mbikëqyrjes i Kongresit, Henry A. Waxman, tha se paneli i tij dëgjoi nga një dëshmitar muajin e kaluar se një diplomat amerikan mund të ketë luajtur një rol kyç në dhënien e ndihmës për fshehur provat e mashtrimit.
Në një letër për Sekretaren e Shtetit, Condoleezza Rice, Waxman thoshte se John L. Withers II, ambasadori amerikan në Shqipëri, kishte aprovuar një plan për fshehjen e origjinës kineze të municionit për në Afganistan.
Prokurori i SHBA që ndjek çështjen, në nxitim për t’iu dhënë përgjigje pikëpyetjeve të ngritura nga dyshimet e Waxman-it, ndërmori hapin e pazakonshëm javën e shkuar dhe kërkoi të merrte në pyetje, në Miami, ku një juri e lartë merr dëshmitë, Withers dhe pesë zyrtarë të tjerë të lartë nga ambasada e SHBA në Tiranë.
Një avokat për të akuzuarin kryesor, Efraim Diveroli, presidenti 22-vjeçar i firmës tregtare për armët, AEY Inc., tha se dyshimet e komisionit mund të ofrojnë arsye të reja për ta pezulluar çështjen.
“Duket se nuk ka ndodhur krim, nëse ambasadori amerikan e ka aprovuar”, - tha Howard Srebnick, avokati.
Pikëpyetje të rëndësishme në lidhje me dyshimet e Waxman-it u shfaqën javën e kaluar, kur Withers foli për herë të parë në disa intervistime nga “The Los Angeles Times”, duke mohuar përfshirjen e ambasadës në fshehjen e provave dhe duke insistuar se zyrtarët atje bashkëpunuan nga afër me hetuesit për të siguruar prova për prokurorinë.
Versioni i Withers-it është mbështetur nga të paktën katër zyrtarë të tjerë të SHBA. Jo vetëm kaq, një hetues i krimeve që punonte me çështjen e vlerësoi stafin e ambasadës për “mbështetje të jashtëzakonshme”, sipas një e-mail-i për Departamentin e Mbrojtjes, më 28 nëntor 2007, që gazeta e ka parë.
“Ne e ndihmuam hetimin e ishim krenarë për këtë dhe jo e kundërta”, - tha Withers, një veteran i shërbimit diplomatik për 24 vjet. Withers-it i është dhënë leje nga zyrtarët e Departamentit të Shtetit që të flasë publikisht, me kusht që të flasë si individ dhe jo si përfaqësues i qeverisë amerikane apo Departamentit të Shtetit.
Zhvillimet e kanë shtuar tensionin mes zyrtarëve të Departamentit të Shtetit dhe komisionit të Waxman-it, një panel agresiv që e ka vënë në pozicion të vështirë shpesh administratën e Bushit. Withers dhe përkrahësit e tij thonë se paneli u nxitua në këtë çështje duke publikuar dyshime të gabuara.
Vendimi i Withers për të folur publikisht ka mundësi ta rrisë tensionin dhe përbën një rast të rrallë, kur një diplomat karriere kundërshton personalisht dhe publikisht një ligjbërës të nivelit të lartë.
Të shtunën, ai i shkroi Waxman-it dhe i kërkoi një takim për të “përgënjeshtruar akuzat e pathemelta të bëra ndaj një grupi zyrtarësh publikë të përkushtuar dhe të shkëlqyer.”
Ai tha se konkluzionet e Waxman-it ishin “tërësisht të pabaza”.
Diveroli ka qenë furnizuesi më i madh me armë për forcat afgane të sigurisë dhe hetimi që filloi vitin e kaluar i çoi Forcat e Armatosura drejt hetimit të mënyrës së blerjes së armëve për forcat afgane dhe irakiane.
Hetuesit mendojnë se AEY blinte fishekë kinezë, pasi ia ripaketonte një nënkontraktor shqiptar dhe pastaj i niste për në Afganistan. Municioni ishte pjesë e një mali të tërë me municion të vjetëruar dhe skaduar, të depozituar në Shqipëri.
Ngjarjet që tërhoqën vëmendjen e Waxman-it ndodhën më 19 nëntor, kur, thonë zyrtarët amerikanë, hetimi i Pentagonit ishte thuajse i përfunduar. Rrëfime të ndryshme për atë ndodhi atë natë janë burimi i kundërshtive në lidhje me rolin e Withers.
Withers tha se ai mori një mesazh se Fatmir Mediu, i alarmuar, asokohe ministër i Mbrojtjes, donte ta takonte.
I trembur se ministri i Mbrojtjes kishte lajme të këqija në lidhje me terrorizmin apo ndonjë problem të ngjashëm, Withers pranoi ta takonte së bashku me zyrtarë të tjerë amerikanë. Takimi zgjati nga ora 11 e darkës deri në mesnatë.
“Mediu iu tha zyrtarëve amerikanë se ishte i shqetësuar nga një telefonatë e një gazetari të “New York Times”-it, i cili e kishte pyetur për problemet e tij me ligjin në të shkuarën, korrupsion të mundshëm dhe i kishte kërkuar të vizitonte të nesërmen një magazinë municioni afër aeroportit nën kontrollin e ministrisë”, - tha Withers.
Reparti pranë aeroportit ishte edhe vendi, ku AEY bënte ripaketimin, i cili kishte qenë pjesë e hetimit të SHBA, por asokohe ishte mbyllur.
Mediu iu lut Withers-it që të ndihmonte për të parandaluar një artikull dëmtues. Withers tha se Mediu, i emocionuar, sugjeroi gjëra “të çuditshme”, si moslejimin e hyrjes së gazetarit dhe ripaketimin e municionit për të fshehur origjinën e tij kineze.
Withers tha se ai dhe zyrtarët e tjerë të SHBA nuk dhanë shenjë aprovimi për idetë e tij, vetëm sugjeruan që Mediu ta kundërshtonte artikullin pas botimit.
Mediu dha dorëheqjen në mars, pas një shpërthimi në një depo municioni që vrau 26 veta. Parlamenti shqiptar i ka hequr imunitetin, ai është akuzuar për korrupsion, por e mohon një gjë të tillë.
Një punonjës i ambasadës, i pranishëm në takim, i pa gjërat ndryshe dhe kjo tërhoqi vëmendjen e Waxman-it.
Majori Larry Harrison, ndihmës i Departamentit të Mbrojtjes në ambasadë, tha në një memo të brendshme që e zotëron Komisioni, se ai besonte që ambasadori e kishte aprovuar vendimin e Mediut atë natë për të urdhëruar heqjen e shenjave kineze nga municioni.
Harrison akuzonte gjithashtu në memo se zyrtarët nuk i pranuan sugjerimet e tij për t’i dhënë informacion komisionit të Waxman-it.
Në bazë të memove të Harrison-it dhe deklarimeve të tij para Komisionit, Waxman i shkroi një letër Rice-it më 23 qershor, duke i përmendur se Withers “aprovoi zhdukje provash” që municioni shqiptar ishte faktikisht kinez.
Letra e Waxman-it, e publikuar në website-in e komisionit po atë ditë, dukej se implikonte Withers dhe të tjerët në ambasadë në skemën e AEY dhe u botua gjerësisht të nesërmen.
Letra e Waxman-it kritikoi gjithashtu diplomatët për atë që e quante përgjigje të pamjaftueshme ndaj pyetjeve të Komisionit, duke thënë se ai kërkonte përgjigje për shumë raste.
Withers tha se ai ishte zënë në befasi nga akuzat publike të Waxman-it, që ai i konsideroi absurde, parë në lidhje me bashkëpunimin e ambasadës me hetuesit.
Dyshimet e Waxman-it u shtuan nga fakti që ambasada nuk kishte përmendur takimin e 19 nëntorit, pasi komisioni kishte pyetur për kontaktet me zyrtarët shqiptarë “në lidhje me kontratat dhe veprimtarinë e AEY”.
Por Withers dhe të tjerët nuk e panë të nevojshme të raportonin, ngaqë emri i tregtarit të armëve nuk u përmend. Atë kohë, puna e AEY në Shqipëri ishte pezulluar, dhe një anëtar i stafit të ambasadës punonte për të garantuar që ministri i Mbrojtjes nuk e rrezikonte çështjen kriminale.
“Më tej, takimi u përqendrua në shqetësimin e ministrit të Mbrojtjes në lidhje me gazetarin, jo me hetimin e qeverisë”, - tha Withers.
Stafi i Waxman-it tha se ata ishin të interesuar se si ambasada e trajtoi kërkesën e gazetës për Mediun; artikulli i parë i gazetës për AEY u botua disa muaj më vonë dhe përshkruante me detaje stoqet e armëve kineze në Shqipëri.
Withers dhe zyrtarët e tjerë amerikanë thanë se Harrison i ka mohuar privatisht bisedat, me të cilat synonte të akuzonte Withers për shkelje dhe ka pretenduar se fjalët e tij ishin nxjerrë nga konteksti prej komisionit.
Harrison dhe avokati i tij nuk pranuan të flasin. Waxman, në një deklaratë për “Los Angeles Times”, mbrojti punën e panelit të tij, duke thënë se kishte qenë “metodike dhe e kujdesshme”.
Ai tha se ishte i zhgënjyer që Withers nuk kishte pranuar ende të fliste me stafin e Komisionit. Departamenti i Shtetit lejoi të enjten Withers-in dhe pjesëtarët e tjerë të stafit të ambasadës të bisedojnë me stafin e Komisionit vullnetarisht.
“Ky është një zhvillim i rëndësishëm, në qoftë se zyrtarët e ambasadës detyrohen të dëshmojnë para jurisë së krimeve”, - tha Waxman.
Gjatë 34 vjetëve në Kongres, Waxman ka fituar një reputacion si hetues kokëfortë. Kur demokratët fituan kontrollin e Kongresit vitin e kaluar, Waxman, si kryetar i ri i Komisionit, i ngarkoi hetuesit të hetonin një sërë çështjesh përfshi Blackwater, kontraktorin e shumëpërfolur në sigurinë private, dhe rolin e administratës së Bushit për zbulimin e identitetit të agjentes së CIA-s, Valerie Plame.
Prokurorët në Miami nuk pranuan të flasin për efektin e akuzave të Komisionit në çështjen e tyre.
Por, ish-prokurorë dhe avokatë të përfshirë në çështje thanë se dyshimet kishin ngritur çështje delikate, duke i detyruar prokurorët të merrnin dëshmi shtesë.
Srebnick, avokati i Diverolit, nuk ka pranuar që klienti i tij të ketë shkelur ndonjë ligj, duke thënë se neni, me të cilin ai akuzohej, nuk është i aplikueshëm për municionin e prodhuar në Kinë para vitit 1989. Ai tha se letra Waxman-it kishte hapur mundësinë për të kundërshtuar ankesën kriminale.
Srebnick tha se ishte i shqetësuar se dëshmitë e jurisë së madhe ishin marrë nga njerëz që mund t’i thërrasë si dëshmitarë mbrojtës, duke thënë se do të ishte “përdorim i papërshtatshëm i një jurie të madhe”.
Withers, djali i një ish-drejtori në Agjencinë Ndërkombëtare të Zhvillimit të SHBA, ka punuar në një sërë postesh jashtë vendit dhe ka qenë drejtor i Qendrës së veprimtarisë së Departamentit të Shtetit nga 2003-‘05.
“Nuk e di, se te cili komision i Kongresit mund të shkoj për të rifituar reputacionin tim”, - tha Withers.




Withers i shkruan Waxman: Dyshimet tuaja janë të gabuara


Në letrën tuaj të 23 qershorit për Sekretaren Rice, ju hidhni dyshime për veprime të gabuara serioze ndaj meje, disa anëtarëve të stafit tim në lidhje me hetimet ndaj kompanisë AEY. Unë ju siguroj se ato dyshime janë tërësisht të gabuara. Megjithatë, letra iu dha shtypit para se të mbërrinte te Sekretarja, palët e tjera të interesuara ose mua. Kështu që asnjë nga ne nuk pati mundësi të përgjigjej para se këto deklarime të pabaza të shkonin te “New York Times” dhe media të tjera të mëdha.
Për të qenë thjesht i sinqertë, unë ju kërkoj nderin e një takimi të drejtpërdrejtë me ju për të paraqitur rrëfimin e vërtetë të veprimtarisë së ambasadës në lidhje me AEY dhe të përgënjeshtroj fjalët e këqija që janë hedhur mbi personalitetin e një zyrtari të përkushtuar dhe të spikatur që punon në ambasadën e Tiranës.
Ndërsa jam në lëvizje tani për tani, letrën e kam dërguar përmes avokatit tim, Mr. J. Michael Hannon.
Tema