Skenaristi tregon për xhirimet e filmit “Muaj Mjalti”,por flet dhe projektin e tij me legjendën e kinemasë Alexandre Rockwell “Sex Wrestleing from Anmerica”, Intervistoi: Julia Vrapi
Regjisori serb, Goran Paskaljeviç para disa muajsh nisi filmin e tij të ri “Honeymoon”, (Muaj Mjalti), i cili është bashkëprodhimi i parë kinematografik shqiptaro-serb. Skenari është shkruar nga Paskaljeviç dhe Genc Përmeti. Drama e titulluar "Muaj Mjalti" përqendrohet në dy histori paralele. Një familje shqiptare dhe tjetra serbe, të cilat i bashkon emigracioni. Regjisori i njohur serb, Paskaljeviç ishte verën që kaloi në Akademinë e Arteve, ku zhvilloi disa ditë kinoprova me të rinjtë.

Ai pa disa filma shqiptarë dhe njëkohësisht zgjodhi gjatë atyre ditëve edhe aktorët e filmit “Muaj Mjalti”. Paskaljeviç, është një nga regjisorët më të njohur që vjen nga Ballkani, ndër filmat e tij përmendim “Fuçi baruti”, “Ëndrra e një nate dimri”, etj. Në një intervistë dhënë për gazetën “SOT” skenaristi Genc Përmeti tregon se xhirimet e filmit kanë përfunduar dhe në fund të muajit mars filmi do të jetë i përfunduar. Nuk bëhet fjalë për ndonjë histori që rrëfen marrëdhëniet shumëshekullore mes dy popujve, por në film bëhet fjalë për realitetet e të dy vendeve, të cilët ngjajnë aq shumë dhe ndajnë të njëjtën shpresë, Evropën. Historia shqiptare është shkruar nga Përmeti, ndërsa historia e familjes serbe është shkruar nga Paskaljeviç. Më tej gjatë kësaj interviste skenaristi Genc Përmeti tregon se si lindi bashkëpunimi me regjisorin e njohur serb, por në vijim të kësaj interviste ai flet dhe mbi projektin që po ndërmerr me legjendën e kinemasë Alexandre Rockwell.

-Xhirimet për filmin “Muaj Mjalti” filluan para disa muajsh. Ç’po bëhet tani me këtë film?

Ne i kemi mbaruar xhirimet e filmit “Muaj Mjalti”, një koohproduksion mes Shqipërisë dhe Serbisë, nën regjinë e regjisorit të njohur jo vetëm në Ballkan, por edhe botë Goran Paskaljeviç. Mund të them se mbyllja e xhirimeve ishte një sukses, dhe vetë regjisori është shprehur i kënaqur, por dhe emra të tjerë të njohur janë shprehur për një film cilësor, i cili besoj se do të jetë një nga filmat, që do të bëjë një histori për kinemanë shqiptare, por edhe do të ndihet në arenën e kinemasë evropiane dhe atë botërore. Për momentin jemi duke u marrë me montazhin e filmit, njëkohësisht është punuar dhe me pjesë të tjera të postproduksionit. Shpresojmë që brenda fundit të muajit mars filmi do të jetë gati dhe më pas do të pritet dhe premiera e tij. Shpresojmë që ky produkt do të jetë pjesë e asaj që quhet tapeti i kuq, ku për herë të parë do të shohim aktorët tanë të ecin në të si një produksion shqiptar.

-Kur e ndërmorët projektin e këtij filmi, e prisnit që “Muaj Mjalti”do të mbaronte kaq shpejt?

Në bisedat që kishim bërë me regjisorin ishim përgatitur që ne do të ecnim shpejt. Në fund të viti 2006 kur ne e iniciuam këtë projekt sidomos gjatë vitit 2007 kur po përgatisnim dhe skenarin, nga biseda që në kishim bërë me regjisorin ai shprehej se e kishte vizualizuar të gjithë filmin, pra nuk është se kishim pengesa. Në momentin që ne vendosëm, kur fituam dhe projektin pranë Qendrës Kombëtare Kinematografike, menjëherë u ndjemë të gatshëm që ky produkt mund të fillojë menjëherë, aq më tepër që edhe nga koohproduktorët tanë pati një buon sens, dhe të gjithë deshën që ky film të bëhej sa më shpejt që të ishte e mundur, pasi edhe vetë mënyra se si është konceptuar ky film ishte tejet atraktiv. Regjisori Goran Paskaljeviç një film tjetër para “Muaj Mjalti” e kishte bërë për tetë muaj, kështu që ne ishim të sigurt që ky film do të operonte shumë më shpejt se sa projektet e tjera.

-Si ka lindur bashkëpunimi juaj me regjisorin Goran Paskaljeviç?

Me Goran Paskaljeviç ne jemi njohur në Kopenhagen në vitin 2004, kur ai pati premierën e filmit të tij “Betwen the insite dream”. Pas premierës së filmit në festival ne biseduam dhe duke qenë në vijim me kontaktet me njëri-tjetrin në vitin 2005 e ftova që ai të vinte në TIFF, ku ai solli filmin e tij “Power gag”. Këto filma u mirëpritën shumë mirë nga publiku shqiptar dhe në të njëjtën kohë ne filluam dhe bisedat e para nëse do të ishte mundur që të bëhej një film shqiptaro-serb, një film me tematikë nga rajoni ose një histori shqiptare e trajtuar me regji nga Paskaljeviç. Në fillim të viti 2006 ne ramë dakord që t’i jepja disa materiale dhe ai përzgjodhi disa mes tyre. Pra bashkëpunimi me të ishte një rrugë shumë e gjatë. Unë e dija që ky regjisor kishte interes të bënte një film në Shqipëri, i cili nuk ishte i rëndësishëm se çfarë produksioni do të ishte, por ai donte që të bënte një film në vendin tonë. Aty filluam bisedimet, por nuk ishte përcaktuar akoma se çfarë produksioni do të ishte. Mjafton që një regjisor i përmasave të tij të realizonte një vepër arti në vendin tonë, dhe kjo ishte më e rëndësishmja nga të gjitha.

-Filmi “Muaj Mjalti” trajton një histori shumë interesante. Si ju lindi ideja për këtë histori?

Goran kishte një ide për dy histori paralele, një do të zhvillohej në Shqipëri dhe një do të zhvillohej në Serbi. U tentua që të bëhej dhe me autorë të tjerë skenari, fatkeqësisht nuk funksioni, dhe në një moment të caktuar i ofrova një histori. Ai u tregua i interesuar për këtë, derisa e përfundova skenar ku doli më pas dhe historia shqiptare.

-Ç’mund të na thoni për pjesën serbe në “Muaj Mjalti”?

Filmi është xhiruar është montuar dhe është pothuajse i gjithi gati. Ashtu siç është dhe historia shqiptare, është një histori tejet dinamike me disa konflikte siç janë ato mes brezave, por dhe mes mentaliteteve sidomos nacionalizmi edhe progresistët në Serbi. Në këtë histori janë disa konflikte, disa drama të zhvilluara me mjeshtëri shumë të lartë në harkun kohor të 50 minutave.


-Në film marrin pjesë dhe emra të njohur aktorësh. Mbi ç’baza u bë përzgjedhja e tyre?

Aktorët janë të përcaktuar nga regjisori. Mund t’ju them se për dy personazhet kryesore, që janë të rinj në “Muaj Mjalti”ai mori në audicion mbi 70 të rinj, prej të cilëve ai përzgjodhi dy të rinj të cilët do të ishin dhe çifti kryesor në film. Ndërkohë që për aktorët e afirmuar për atë ishte paksa më lehtë, sepse iu afruan shumë filma. Ai krijoi një ide dhe bëri takime. Por ka dhe Goran pishmanet e këtij filmi. Ai dëshironte që të kishte dhe aktorin Ndriçim Xhepa, të cilin ne e kemi një ndër aktorët më të mirë, mirëpo kur bëri kastën e aktorëve ai nuk gjeti një rol të përshtatshëm që i bën këtij aktori. Emri të njohur Ndriçim Xhepa nuk mund t’i lihej një rol fragmentar, por duhej diçka që vërtetë t’i shkonte për shtat këtij aktori. Ky është një pishman që i ka mbetur Goranit gjatë bërjes së kastit të aktorëve të filmit.


-Keni punuar me një regjisor të njohur, cilat janë përshtypjet e tij për Shqipërinë?

Kur po ktheheshin nga Italia ku shkuam për xhirime, duke u kthyer me traget për në Shqipëri Gorani i tha stafit të tij: “ejani çuna se do të ikim në shtëpi, në Tiranë”. Ai e konsideron Tiranën si një vend familjar, ku ndjehet mirë dhe pa diskutim që do të jetë në premierën e filmit në Shqipëri.

-Pas këtij projekti, i cili tashmë është në përfundim të tij, do të kemi projekt tjetër nga Genc Përmeti?

Që në maj të vitit 2008 ne kemi filluar përgatitjet për një projekt kinematografik me regjisorin Alexandre Rockwell, i cili ishte dhe i ftuar në “Tirana International Film Festival”. Ai ishte së bashku me Brandon Cole skenaristin dhe dramaturgun e filmit “Iluminata”. Skenari i këtij projekti është nga Rockwell, Cole, Ilir Butka dhe unë dhe regjia është e Alexander Rockwell, një emër ky që besoj se nuk ka nevojë për shumë prezantim,duke ditur se ai është fitues i “Sundance”, bashkëpunëtor i afërt i Steve Buscemit. Ka pasur në kastin e tij emra të njohur aktorësh botërorë si Entoni Quin etj, pra ai ka një CV të pasur në karrierën tij si regjisor. Ne jemi në mbyllje të skenarit dhe tani jemi në përgatitjet, në kontakt dhe me koohproduktorët për ta bërë të mundur këtë film që quhte “Sex Wrestleing from Anmerica”. Nëse ne do të operojmë ashtu siç duhet xhirimet e këtij filmi mund të fillojnë dhe këtë vit dhe me një kastë aktorësh tejet të dëshiruar, sepse do të jetë një produksion shqiptaro-amerikan. Do të ketë aktorë të njohur si Steve Buscemi, Sem Rockwell etj. Është joshëse që këta aktorë të jenë në Shqipëri për të xhiruar disa javë në një film, ku ata do të identifikohen në një produksion shqiptar dhe jo thjeshtë si një film amerikan, por një produksion shqiptar.

-Si e shikoni zhvillimin e kinemasë në vendin tonë?

Po të shohim vijueshmërinë e kinemasë shqiptare, pas vitit 2000 kemi një rritje cilësore të saj. Mos harrojmë që filmi shqiptar ka arritur të shkojë në festivale të ndryshme filmi si Venecia, të fitojë në Selanik, të fitojë në Kairo etj. Pothuajse të gjithë autorët që kanë mbaruar filma vitet e fundit janë nderuar me çmime në festivale të ndryshme. Kjo të bën të mendosh që kinemaja shqiptare është duke e rritur cilësinë e saj, duke mos harruar që kemi emra regjisorësh si Kujtim Çashku, Gjegj Xhuvani, Artan Minarrolli, Dhimitër Anagnosti etj. Ne nuk mund ta mohojmë që kinemaja shqiptare ka bërë një rritje në rrugën e saj. Gjithashtu nuk mund të themi që ne këtë kërkonim dhe e arritëm, pasi është një rrugë shumë e gjatë. Me aq pak filma sa prodhohen të kesh këto rezultate nuk është për t’u pezmatuar, madje duhen të përgëzohen këta autorë shqiptarë, por ka akoma për të bërë. Është një kompeticion shumë i madh. Kinemaja rumune në këtë moment ka arritur majat e saj,duke u futur në elitën e kinemasë më të mirë në Europë.

-Ju u shprehët se autorët shqiptarë duhen përgëzuar për punën e tyre për sa i përket filmit shqiptar. Por si e shikoni buxhetin për këta filma ?

Qendra Kombëtare e Kinematografisë ka bërë një punë të mirë me filmin. Ka bërë një rritje të buxhetit gjatë këtyre viteve të fundit, por nuk mund të themi se është e mjaftueshme sepse ka dhe shumë prurje, sidomos tani që kemi dhe dy shkolla kinematografia, “Marubi” dhe e Akademisë së Arteve. Tani kemi prurje më shumë dhe prezantimet janë më tepër. Ky buxhet që dikujt mund t’i duket shumë, po ta shikojmë me një optikë tjetër është pak, sepse kinemaja ndikon shumë më tepër në përmirësimin e imazhit të Shqipërisë.

-Këtë vit festivali i filmit “Tirana International Film Festival” megjithëse mes shumë problemeve financiare përcolli vlera të kinemasë, por dhe solli në Tiarën dhe emra të njohur të kinemasë botërore. Si e komentoni këtë si drejtor artistik i këtij festivali?

Festivalet janë përherë të vështira, sidomos kur nuk kanë një mbështetje nga institucionet që duhet ti mbështesin. Më duket tejet demagogjike që aktivitetet ndërkombëtare duhet të vetmbështeten, dhe e dyta që duhet të gjejnë fonde nga institucionet ndërkombëtare. Kjo nuk funksion kështu. Me sa di unë Festivali i Kanës nuk merr asnjë lloj mbështetje nga institucionet ndërkombëtare dhe 80 përqind e buxheti të tij është nga Ministria e Kulturës dhe nga entet e tjera shtetërore. Po kështu mund të them dhe për Venecian, Berlinin apo dhe për festivale të tjera të kinemasë. Kjo është një keqdashje e tyre që duan të hapin këto teori, që në këtë mënyrë duhet të funksionojnë festivalet, kur dihet që festivalet e filmit nuk i mbulojnë shpenzimet e tyre me shitje biletash dhe aq më tepër në Shqipëri akoma hyrja është falas ose me ndihmë të donatorëve lokalë. Ne e dimë shumë mirë, që për këtë lloj arti donatorët privatë nuk janë tejet entuziastë. Ndryshon një show nga kinemaja dhe sidomos kinemaja elitare, e cila ka një reputacion të pa pagueshëm në komunitetin ndërkombëtar dhe me këtë unë i referohem të gjithë jetës artistike.

SOT